Leiruangtuam 7

LEIRÛANGTUAM (7)

Ziaktu : Toni Râlte

Zan thim hnuaiah êng chhi ngam si loin kan kal mawp mawp a, lui dung kha kan zawhthla tawp. Ka ro phumruk kha kan lak ngei ngei a ngai. Zing dar 4 velah kan bûk hlui awmna kha kan thleng ta a. Khua nghah var law law tha kan tih avangin kan chawl ta a. Silai kan kawl tawh avangin thla a muang riau tawh. Zopari leh Mary te erawh an muhil bawrh bawrh mai. An ni avanga chhuak thei kan ni bawk a, kan duat tlâng viau. Sawma pawh a ke hliam pawh a zia ta deuh. Saia phei chu a dam tawh emaw tih mai tur a ni. Khua pawh a rawn var ve ta a. Tukṭhuan pawh chutah chuan rêl nghal law law ila tiin kan ruahman a. Min rawn umzui kan ring lo a ni ber. An choka ami an eitur dah ṭhat kha kan la nual a, mahse, bêl kan nei tawh lo. Vaimim kan rawh a, Kan rawh laiin Kawla'n "Ramar kah tur ka va zawng ang e" tiin kan piah mual letliamah a va kal a. Reivakloah silai a puak ta. Ṭhianga'n, "A kap a ni ngei ang, Kawla hi zawng a kut a hmui riau asin" a ti a. Kan lo ngaichâng ṭhap mai. A hnu lawkah a rawn lang ta a, ramar a rawn khai zân mai. A lo thlen chuan Ṭhianga'n a lo puah sauh sauh a, kan hem hmin ta. Vaimim chhang ngawt ai chuan lem a nuam deuh. Kawla zarah. 

Tukthuan eikhamah kan chhuak leh ta a, a hmaa min rawn nanchinna kan thlen hma loh chuan kan chawl lo. Chawhnu thlangherah kan va thleng ta a. Kawla te bawkin min manna lai tak kha an pan thiam ,keini chauh chu ni ila kan buai hle maithei a ni. Ngaw-a kan luh lai chuan a thlang luia ṭawng bawrh bawrh thawm chu kan hre leh ta a. Kan inmelh ta ṭhap mai. Ṭhianga'n, "Zauva ruang kha an rawn hlawm a ni maithei. " A ti sup. 

"Min man leh ange aw" hlauthawng deuhin Mary'n a lo ti a. 

Kawla'n, "Ṭhianga leh kei min zawng ngei ang. Tuikhawhthla pawn lamah an chhuak zen zen lo asin le. Tir'u, hmun ril lam pan phawt teh ang u" tih leh kal a rual nghal. Zêp nâk emaw kan hlauthawng thar leh tawh, an ni pathum lai an ni tawh si a, an rilru thlak thutin khaw mite an pun a nih vaih chuan a bu kan lêt leh dawn tihna a nia. Ngaiha nen pawh kan sawi dun nghe nghe, Mahse, kan mitâng anga cheibawl chi an ni si lo. Engpawhnise, ring phawt mai teh ang. 

"Helai hmun hi a nia min lo nanchinna lai kha" Kawla chuan hawi kual pahin a ti a. 

Saia nen kan birûkna lei tlahniam lai kha kan pan vat. Kan chhukthla nghal a. A thlanga thing lian taka X ka thai pawh kha a lo la awm ran e. Hmanhmawh takin lei chu ka lai sawk sawk a, umm, kan ro kan hmu lêt leh ta e. Ka ak vat a, ṭhiante chu kan va pawh leh ta a. Kawla enin, "Engtin nge kan awm zel dawn?" Ka ti nghut. 

"He lai ngaw chhuahsanin lui mawng lam kan zawh ang" a lo ti ve mai bawk a. 

Ngaiha'n, "Hei chen min pui tawh a, in duh chuan min hawnsan thei a nia. Kan tan mi ṭha tak in ni. Eng nge in tan tihtheih kan nei em!" Thutak zet hian a ti a. Kawla te chu an inmelh kual ralh ralh. Ṭhianga chuan, "Engmah a ngai lo ve. Nangni pawh misual in ni lo ve. In kalna tur lam in hria maw?" A ti a. 

Kei chuan, "Hre chiah lo, mahse, Hriangpui kan chhuahsan thei hi kan lawm tawk viau, kan indapchawp ve tawh mai ang chu" ka lo ti var a. Kawla chuan, "Burma sipai lakah khan in fimkhur a ngai khawp ang, khatimaia awlsamin an mi mante an kaltir ngai lo, phuba rawn lak an tum ngei dawn a nia" a lo ti a. 

Kan rindan sa a ni tho va, mak kan ti lo. "Silai kan nei ve tawh bawk a, inven dan a awm mai ang" Kima chuan a lo ti a. Chutia kan inbiakho mawlh mawlh lai chuan, "Ṭhianga te lah zuk ni reng chuan..eng nge a awmzia?" Hnêma ngei mai khan kan hnunglam aṭangin a rawn ti ta. A rawn kal phei lai âwm kan hre hauh si lo. Puiliana leh Ramliana te'n an rawn zui bawk. Silai an pu a, min hmu chu vannei an intih hmel kher mai. Kan hamhaih a talângin sawi mai tur kan haihchham deuh a, an ni lah chuan min rawn pan zel mai si. Thianga chu harhchhuak hmasaah ṭangin, "Nia mawle, hei kan um a, hetah hian kan innangching ta a nih hi..midang an rawn tel ve em?" A ti zui zat. 

"Midang chu Hlaimual leh Châr luiah an la insemdarh a, tin, Zauva ruang hlawmtu te an kal fel chiah bawk. " Tiin kan bul a rawn thleng a. Kei chuan ka lo mil lo sa tawh nen, "Hnema, hei kal kan lo tum chiah a, Ṭhianga te pawh in hruai haw thei tawh ang." Ka lo ti hmuk. Nui huah huah chung hian min kal hual ve a. Kan hlau tawh bik der si lo. 

"Tichuan, nangni chu in ramah hawin in ro laihchhuah hmang khan nuam in leng vel ang maw?" A ti kual vel a. 

"Chu zawng kan thu thu a ni e"Ngaiha'n a lo ti hmak. 

Puiliana chuan, "In ro kha min pe u la, kan kaltir ang che u" a rawn tih chuan kan nui hak. Amah pawh a hrilhhai hmel deuh. Kima chuan, "Engvangin maw kan pek ang che u? In hriat tur chu he lai hi in ramchhung a ni tawh tlat lo aw. In thuneihna hnuaiah kan awm tawh lo" a ti hmuk a. Hnêma chuan, "Kan duh phawt chuan kan khuaah sal angin kan hruai leh thei che u" a rawn tih chuan, Zopari'n, "Khanglang a che. I theih leh ti chhin la" a lo ti nghat.kan ngei tlâng tawh bawk a, kan hlauhna lah a bo tawh si. An zaktheilo ve mah mah a ni. 

Puiliana'n, "Ṭhianga te pathum hi kan mi leh sa an ni tih in theihnghilh ang e" a lo ti a. 

Ṭhianga a ṭhen sak. A ngaihnep hmel angreng. Kawla zawk chuan, "Tir'u, i haw ang u. An ni hi chu tihian an ramah hawng rawh se. Tin, rim taka an laihchhuahsa an ro pawh tuma chuhpui theih a ni lo tlat" a lo ti mawlh mawlh a. Hnema te chu an hrilhhai hmel lek lek, finrâwl chhuahin, "Eheu! Chu! An ni hi in lo thurualpui tihna a ni maw? Ka hrethiam e, an lo tham lungawi tawh che u a ni ngat ang. Kan lalpa hnena ka sawi loh in ring em?" Cho zet hian a ti a. Ṭhianga dawhtheih ta lo chuan a silai la thlain muangchang hian, "I ngam phawt chuan i ka i ang dawn nia.." a ti fân raih. Hnêma chu a hrilhhai tih a hriat ngawih ngawih. Mahse, chutimaia tlawm chu a tum lo a niang, "Ro chu rawn phawrh ula" a ti leh hrâm a. 

Ngaiha a thinram chi lo ni chhap bawk nen, a dawhthei ta lo chuan,"Teh sek a che. I chan ve tur chhetê mah a awm lo, haw vang vang rawh u, in thisen kan chhuah hma ngei hian" a ti bawrh bawrh. Silai kan neih ve ṭhap avangin chutimaia chet lak chu an ngam bîk si lo. 

"A ṭha alawm, Ṭhianga, tir'u, i haw ang u" Hnema chuan a ti ta a. Ṭhianga te lah chuan an ngaina vak lo em mawni, "Aw kan lo zui ang che u" a ti liam puat. Hnêma chu Kawla te tan a la hnawksak thei dawna ka hriat avangin engtin emaw tih deuh a ngaiin ka hria. Mahse, chet la hmasa nih chu ka duh bawk si lo. 

Vanneihthlak takin Ramliana chuan pawr zet hian, "Kawla phei chu an palaiah i ṭang tihna a ni maw? Hetiang baka inphatsanna le!" A ti bul bul a. Kawla lah chuan a lo ngaipawimawh lo nasa. "I ngaihdan dan le"a ti bung nghut. Hnema te chu an sat hmel kher mai. Keini erawh chet thut a ngaih pawha che thut thei turin kan inring ru ran thung. Hnema'n Puiliana leh Raliana a signal zauh chu kan lo hmu ru ve hman tlat, an silai an lek kawh rualin kan silai kan kau ve nghal rap. Kan intin kual ta ṭhap mai. Keiin Hnema ka tih kawh vah a, Ngaiha'n Puiliana, Kima'n Ramliana. Kawla leh Ṭhianga te erawh an an ding khawng reng ringawt. Kan inngam siah siah hlawm kher mai. A tu amah chuan silai hmeh puah hmasak chu kan duh bik lo nge, chutiang chuan 1 min dâwn kan intin kual a. Mahse, thil dang a lo thleng leh ta. Ngaw pilril aṭangin silai a rawn puak ta dur mai. Puiliana a tlu nghal thlawrh, kan zinga tumahin silai kan hmet puak lo. A awmzia chu midang an rawn tel ve tihna. Kan vai mai chuan kan darh nghal huk a, silai mu rawn ving phei fua chuan ka dinglama ding thing lian tawk tak chu a rawn verh sâwt mai. Chuveleh Zopari koin ka hmazawnah ka tlanpui nghal ta hlawk hlawk. Ṭhian dangte chuan khawilam nge an pan tih pawh ka ngaihtuah thei tawh lo, Kei leh zopari himna tur mawlh a ni ka ngaihtuah ni. Kan tlanchhiatna lam lah chu mau hmun a ni a, min hmu awlsam dawn lutuk tlat. Kan piah lawka tlan phe vuai chu umzui ve vatin Ngaiha a lo nia. Kan pathum chuan birûkna leh ṭanhmun siamna tur remchang kan han dap ṭhin, a vâng ngang mai si, mang a ang ta zet mai. Kham angreng deuh, sang lutuk lo kan thlen chuan, "Tawlhthlaw phawt ang u" Ngaiha'n a tih avangin kan tawlh thla zawt zawt a, silai lah a puak kal reng bawk si. Ṭhiante an va ngaihtuahawm êm, an him êm ang chu maw. Kham hnuai chu a lo zawl duai a, mahse,a piah deuha kham kô, raphak awm zûi maiah chuan fimkhur takin kan inzui phei a. A hnuaiah chuan thinphu dep depin kan ding zum ta reng. Chhak lam aṭang pawn rawn thlir thla se, kham kô chuan min hliah pha dawn a, kan him mial mahna. Silai chu kawl tho mah ila, dik tak chuan kap ṭhang lo, a khawih tak tak pawh thiam ṭhaṭhum lo kan nih avangin kan lek ngam mai rih lo a ni. Tin, nunna lak loh hram hi ka duhdan a la ni fan. Patling hliam tuar awrâwl pawh a hriat theih rei ruai. Tu tak ni ang maw..Ui bauh thawm a awm leh takah chuan a siruk lain Burma sipai te kha an rawn thawk leh tih a lang. Min man leh a nih ngai chuan kan nunna an lak loh pawhin hmun hrehawm takah min dah tawh ngei ang. Anmahni ramchhunga mite ngei pawh nghaisak thei khawpa nunrâwng kha an ni miau si a. Silai puak pawh a khât ta deuh. Keini chauh kan him a nih teh zawngin dam ve reng nuam ka ti hauh lovang le. Burma ṭawnga an ṭawng lûng lûng chu kan hre thei, kan hnaih lama an rawn kal lo chu a vanneihthlak e. 

Ngaiha'n, "An thawm reh fêl se kan chhuak chho dawn nia" a ti sur sur a. Thawm ngaichânga kan din reng lai chuan, Kawlkunga aw ngei maiin, "Kha! Keimah Kawlkûnga, Vawmsata fapa..Hriangpui mi hrâng val aw.." tia a au lauh lauh leh silai puak dawt ri kan hre ta a, Patling ṭe tuar thawmin a rawn zui bawk. Kawla a la him tih ka hriatna chuan min tilawm. Mahse, Saia, Kima leh Mary te engtin nge an awm ang? An la dam ve ang em le..

Ui bauh thawm hriat tur a awm tawh lo va, mahse, silai erawh a khât tawkin a rawn puak leh ṭhin. 20 mins vel hnuah Ṭhianga aw hian, "Ṭhiante u, lo chhuak khawm tawh rawh u le. Kan him e, an tawlhkir tawh a nia" a rawn ti ta lauh lauh a. Rimawi a va tling tehlul êm. Zawi zawiin khamah chuan kan inhamtâng chho a, thakhur a reh fel chiah si lo, a hautak duh ngei mai. Kan han chuan chhuaha Ṭhianga te aw lo chhuahna lam kan pan lai chuan, "Ro kha i ak tiraw?" Ngaiha chuan a ti a. 

"Umm, a la awm e" ka lo ti vat. 

Zopari'n, "He lai ram hi chhuahsan tawh hram ang u, duh leh tlaivar ṭhak paw'n kal mai ang u" a ti hmiah mai. Ni e, kan taksain a tlin chhung chu kan kal zel tawh ang. Kan hma zawna ruang lo let reng chu kan pan hnai vat a, khai aw! Sawmliana a ni reng mai. Ani hliam nei sa ngang kha a nia, a tlanchhe thui ve hman lo a ni ngei ang. A âwmah kah a ni, a mit ka siamsak a, "I zahawm hle mai, ṭhianpa" ka ti sup. Nakinah pangngai taka phum leh ṭha ka ti. Sipai ruang pahnih pawh kan hmu,. Tu kahhlum tak ni ang maw?! Ṭhianga te awmna kan va thlen chuan, Hnêma, Thianga, Kawla , Mary leh Kima te an lo awm a. Kima chal thi chu Mary'n a lo buaipui mêk. A intauhna satliah a nih hmel. Khaw nge Sailiana hi le?! Ngaiha pawh chuan, "Khaw nge Saia" a ti vat. Kan meng phâwk hrâ ta mai. A hminga ko lauh lauhin ramhnuai chu kan han fang thuak thuak a, khawi emaw laiah hian a lo tlu hlum reng te hi a ni ang em? Ni lo, ni lul suh se. A hliam khan dam lam a pan ṭan tawh kha a nia, mahse, a tlanchhiat thui vak theih erawh a rinawm si loh. Awrâwl tawp tawpa kan ko chung paw'n chhawntu rêng kan nei si lo. Mang a va ang ve mawle. 

A hmaa lei tlahniam, amah nena kan birûkna lai kha ka va kal leh a, khai aw! Hnahthel zingah a lo let reng mai. Rang takin ka zu pan nghal a, a mar ka dek nghal vat, a phu lo emaw ka ti hman a, mahse, muang deuhin a rawn phu ve leh. "Lalpa, ka lawm e" ka ti chûl a. Ṭhiante ka ko nghal bawk. A taksaah silai kahna hliam ka hmu lo, a hmaa a inhliamna bak. Kawla te nen kan zawn chho a, a zawi ngiai mai. Hmun rem laiah zalhin tui a lo awm remchang mai si lo, Ṭhianga'n tlawmngai takin mau a sat vat vat a, tui chawi turin a kal nghat vut. Saia chu kan sawi nawk nawk reng a, kan ko mawlh mawlh bawk. 

Kawla'n, "Rulin a chuk a nih pek hi. Hei a hmuamhma pawh" tiin Saia chawnpuar duk vek chu a kawk a. Engtin nge kan lo hmuh loh theih le? A vûn chu thuhran a duk zia chu a rapawm zawk. A taksa a fanchhuak hman tihna em ni ang le? Kawla chuan, "Chemtê vatin" a rawn ti a. Ka chemtê ka pe nghal sawk sawk. 

Saia chawnpuar chunglamah chuan a zai kak nghal duai a, thisen dûk lutuk hi a rawn far nghal zawih zawih. 

"A taksa a fan tawh a nih hi, kan chhan hman lovang tih ka hlau hle mai" a ti nghut a. Zopari leh Mary te an lo ṭap pur bawk si, lung a va zîng ngai ve le. Kawla chuan min rawn enin, "Damdawi atana ka laktir che, Hnahdam kha va zawng rawh khai, vat vatin. Hnema, Mau kha lo thel teh aw. " A ti sawk sawk a. Hnema pawh a kaiza vengtu te pahnih awm ta lo chu min do ngam ta lo nge, mau chu a sat nghal sawk sawk. Kei pawh Hnahdam melhin ramhnuai chu ka fang kual nghal char char, A vâng lutuk. A hmaa kan birukna kham bulah khan Hnahdam ang tak chu ka va hmu ta hrâm a. A nih leh nih loh ka chiang ngam lo, mahse, ka la ta tho va. Rang takin ka lêt nghal. Hnema mau thelna nâ chu Kawla chuan a lo hal a, a vâp chu Saia hliamah chuan a bel ta mial mial, Hnah pawh chu nuaisawmin a tui chu a far ta a. Ṭhianga tui chawi pawh thaw hluam hluamin a rawn thleng ve. Tuite chuan kan han leihhuh sasawi a, in tir kan tum bawk. Saia lah nikhua engmah a hre bawk si lo. Ṭhianga chuan, "U Kawl, kan zai kak thuk leh hret mai dawn em ni?" A ti a. Kawla pawh a bu nghut. Ṭhianga chuan Saia chawnpuar chu thuk fê hian a zai kak leh ta a, thisen chhuak lah chu a dum ngûk mai. "Tihian mau nâ vap leh hnahdam tuiin pawlh se, thisen duk hi a chhuah zawh hunah nikhua a rawn hre mai ang" Kawla chuan a ti a. Saia harhchhuah hun kan nghak ta chawrh chawrh. Kawla te erawh chuan ruang ho an senghawi a, Sipai lam paw'n an mi leh sa pahnih an lo hloh ve a lo nia. Keini lamin pathum. A bik takin Sawmliana chu ka ui mang e. Keimahni vangin a nun a chân ka ti lo thei lo. A martar ti pawh ni ila dâwt ka sawiin ka hre lo. Lei laihna hmanrua kan neih loh avangin chung ruangte chu hmun khatah dah tlangin kan theih ang angin mau leh a hnahte hmangin kan chhilh ta tawp mai a ni. An thlarau chawlh hahdam nan erawh ka ṭawngṭai ve nasa. 

Zopari a rawn au chûl a, "Saia a harh" tiin. Hmanhmawh takin kan tlan khawm. A rawn meng lep lep a, a aw pawh a chhuak ṭha hleithei lo. A thâm ṭuak mai a. 

"I ṭha em? Ṭhianpa, nâ i nei em?" Ka ti vat. 

Chauh hmel zet hian min rawn en a, "Ka chau" a ti hawk. Tui kha a theih ang angin kan in tir leh a, kan zingah chuan a chhel ber tura ngaih a ni bawk a, a chhel pawh a chhel narawh e. Mahse, kea han kal leh tur chuan thahrui a nei rih dawn lo. 

Kawla'n, "Helai hmun hi rang taka kan chhuahsan phawt a ngai. An rawn kal leh ngei ang. Rawn kal lo pawh nise, Hriangpui lam an rawn thawh ka ring, kan kim si lo va" a ti ta a. Saia zawnna tur hlâng kan siam zung zung a, a hmaa kan bûk lam ni lo hmar lamah kan peng ta daih a. Chulam chu a hma khan kan kal lo. Keini aia ramhnuai mi zawk Kawla te chu tunah chuan kan rinrawl ber an ni rih tlat, an lakah inthlarung teh mah ila; tihtheih kan nei si lo. Khaw thim hnuah thin thîp vung vungin phul hmun ti mai ang, thing leh mau awm lohna zawl angreng fû kan thleng ta. Mahse, chulai hmuna innghah chu Kawla'n a duh tlat lo, kan chau viau tawh naa, ngaw chhung lamah kan inzawn phei leh ta phawt. Hmawng lian deuh hnuaia innghah chu kan titlu ta a. Kan vai mai chuan kan ṭâmchhawl ti ila ka sawi sual awm lo ve. Kan chau ngawih ngawih hlawm a ni ber e. Eitur han dap turin khua lah a thim tawh si, kan vahvaihna ram teh hrep chu aw. Keini aia chhel leh huaisen Ṭhianga leh Kawla te chuan, "Inhnawhpuar na tur chu a awm mai ang, mei chhem phawt teh ang u" an tih avangin kan han chhem ta phawt a. Saia lah nikhua a hre leh tawh lo, eng rul takin chuk ang maw? A thihpui mai ang tih ka hlau mang e aw. Mei kan han chhem alh hnu chuan, Kawla te chuan, "Chama, tirawh le, perhpawng i chhun ang u" an ti ta a. An remhre kher mai. Meichher nen hmawlh nen perhpawng chu kan veh ta. Ramhnuai a ni bawk a, an chiri nasa bawk nen, Kawla te chuan an chhun hnehsawh kher mai, kan man ta rûih mai rêng a. Hnema pawh Kima nen kalin an rawn hawn nual. Chung perhpawngte chu hmawlhah thil ṭhâtin kan rawh ta a. Kan tetlai hun pawh khawpuia hmang vek kan ni a, kan lehkhabu chhiar velah bak perhpawng chhun hi kan hre ngai lo, ei chu sawi loh a chhun dan pawh kan hre lo. Mahse le, rilṭâm tawngkhawng tawh chuan engpawh mai chu a tuihnai em em vek tawh. Perhpawng pawh chu Zopari leh Mary te pawn tenna nei hauh lovin an ei ve hmiah hmiah. Tui erawh ren deuh takin kan in. Ṭamchhawl a zia ta bawk a, chakna kan nei leh ta deuh. Saia erawh a muhil chiah chiah reng mai. Perhpawng kha kan dahsak bawk. Bûk pawh sual lem loin mei lum âiin kan ṭhu kual far a. Silai kan la nei naa, a mu a tam tawh lo. Kawla'n, "Muthilh tum ang u. Naktukah keini pathum chuan kan kalsan tawh dawn che u a. Dam taka in khua in thlen ngei kan duhsak che u. Chuvang chuan min hlau lovin muhil bawrh bawrh rawh u "a ti a. Kawla leh Thianga te hi chu rinhlelhna chhetê mah ka nei tawh lo. Min that dawn lo tih hi ka thinlung hian a ring nghet bur tawh. Hnêma a vang erawh chuan ngaihngam taka mut harsa ka ti. Mahse, chauh tawngkhawng tawh chuan men reng hi a lo harsa ngang a niang e. Ka hriat loh karin ka lo muhil ve ta daih a. Ka bag ka lukham nghe nghe. Zawi zawia ka lu rawn chawikangtu an awm nia hriatna chuan ka muhil tui lai tak chu min rawn kaiharh a, boruak chu a vawt sûk bawk,. Ka meng nghal kâwk. Ka hlauh ang ngeiin Hnema chuan ka bag lakchhuah tum tih hriat takin ka lu chu zawitê hian a lo chawikâng a lo nia! Ka ṭhu chhuak vat, ani pawh a kat dâwrh mai. Mei alh chu a lo rem titih tawh a lo nia, kaihthawh tuma ka ân ziau laiin Hnema chuan min rawn bawk ta râwk a, ka ka hup nghalin min ṭhut bet sauh sauh a, ka hrawkah a rêk ta nget nget mai, ka sir deuha mu Zopari chu va khawih harh tumin ka ban ṭâwk ṭâwk a, ka ban pha meuh si lo, Hnema chakzia chu a mak zawk. Ka inring lo lai min bei a ni bawk a, ka thâwkna dâwt a hmehkhalh tlat avangin aw ka chhuah theih loh bakah ka thaw chu a chham ṭan nghal mai bawk, theihtawpin a kut chu lakthlak ka tum a, a taksa rihna zawng zawng nena min ṭhutbeh avangin ka taksa dang ka che hleithei si lo. Ka thi dawn ta a nih hi ka ti rilru ta hial a! Vawi leh khatah Hnema tukhum chu a ri dawp a, ka sirah a rawn bawk nghal thlawp. Thinrim hmel êm êm hian Ṭhianga chu silai kengin a lo ding ran mai. Ka bulah rawn ṭhu hniam vatin, "Min kaihthawh tur alawm" a ti var a. Ka ṭawng thei lo, ka thaw kâwk kâwk a, tui a va la vat. Ka in ta khawlh khawlh a. Ka thakhur nasa lutuk chu a reh hleithei lo. Kawla leh Ngaiha te an rawn harh ve zat bawk a, thil awmzia an hriat takah chuan, Hnema chu thingkung nghengin an phuar bet ta sauh sauh a, midang pawh an rawn harh ta. 

"He mihring hi englai mahin khua leh tui ṭha a ni ngai lo rêng a ni. Vawi tam Burma sipai lamṭanga siam tuma han hêl ṭhin a ni a, kan ram pawn lama vah chhuah ching a ni bawk. Lalpa laka hmai fai nan nangni pawh a hêk che u a nih kha, tin, tuna Burma sipai min rawn eptu te pawh hi a lamṭang an ni lovang tih sawi theih a ni lo, a ṭhiante pahnih an thih laia ani la dam bik chhan te hi ngaihtuah u la. Chuvang chuan, dam ve tlaka in ngaih loh chuan in tihlum thei ang" Kawla'n a ti sak sak mai. Hnêma thlabar hmel chu khawngaih ka tum paw'n harsa ka ti. Ngaiha chuan, "Ro kan kawl tih a hriat avangin Burma sipai a thurualpui a nih hrep chu.." a ti tun tûn mai. A nunna chhattu nih erawh kan duh lem lo nge chet kan la lem hlei lo va. Kan phuarna a nghet ṭha tawk bawk a, khawvar lama ngaihtuah ho a tan kan kalsan ta rih. Kei erawh ka muhil zui ta lo. Sava an chiar nak nak a, ralkhata Chingpirinu rawn thizûn chuan ka ngaihtuahna a lapeng, ka hlau ni lovin ngaihthlak a nuam fahran lo. Ka piah lawka mu Saia chu ka va en chiang a, a muhil tui hle. Perhpawng pawh kha a ei ta miah lo a niawm e. Ka rilrua ṭawngṭaipui pahin a tir phat aṭanga kan zinkawng kan zawh dan ka ngaihtuah ta mai mai a. 

Vawi leh khata Hnema rawn rak tuar chuan ka ngaihtuahna a rawn lapêng leh nghal. Ka ṭhu chhuak vat a, Hnêma lah chu aw ṭîal rûan hian a la rak a, a thlabar takzet tih a hriat theih. Midang pawh an harh lo thei ta lo va, Kan va pan hnaih lai te chuan, "Kha. A lo kal leh tawh, min chhan r'u, min thah a tum..ka duh lo" a ti tuar tuar a. Patlinga pumpa chutiang taka hlau leh thlabara awmtir theitu chu eng tak ni ang maw? Zing dar 3 a pel tawh. Kan han hawi kual a, hmuh kan nei der si lo. Hnêma lah chu kan phuar bet chung chuan a tal âwrh âwrh mai a, a meng lian nasa bawk si. Kawla chuan, "Hnema, Hei, Hnema, eng nge i hmuh?" Tiin a han sawi nawk nawk a. 

."An pathum khan, an pathum khan min thah an tum" a ti khur hlawk hlawk. 

"Tu ten maw? Tumah an awm loh hi" Ṭhianga chuan a lo ti ve a. 

"Sawmliana te khan mawle. Saw an rawn kal leh tawh. Ka duh lo, min pui r'u" a ti rawng rawng mai. Tumah lah chu hmuh kan nei ve der si lo. A va manganthlak tak êm. Hnema chu a thidâng niin ka hria, a dâng vek a, a hlau takzet tih chu hai rual a ni lo. Tui ten kan han leih huh a, awmzia a awm vak lo, kan phuarna pawh kan phelh vek. A phu zawk zawk reng a, tibuaitu keini in kan hmuh ve theih si loh chu a awm ngei mai. Sawmliana te thlarau kha an rawn che ta mai em ni ang? Zanin zet chu a va manganthlak ngai êm. Khua pawh kan nghak var ta law law a. Muthilh lehna chi ziazâng ni hek lo le. Khua rawn var chuan thla a rawn timuang nghal ngawih ngawih. Zopari leh Mary te mawlh hi a ni, an rothap tawh viau mai, thil hrang hrang an tawng a ni bawk a. Hnêma pawh zawi zawiin a rawn harh chho ve ta. Saia erawh a muhlum ta mai a niang tih tur khawpin a mu nghet, a thaw lâk erawh a pangngai fû si. Mut a mamawh viau a niang e. 

Zing karah Hnema chu Kawla'n a ṭhutchilh sauh sauh a, thil thlen dan a zawt ta mial mial mai. La hlau tih hriat tak hian, "Ni e, ka thiam loh vek a ni e. Keimah ngeiin Sawmliana, Puiliana leh Rama te kha ka kap hlum a ni. In sawi dik e, Burma sipai te nen inthurualin ro kan duh vangin tiang khan kan che ta a nih kha. A bul aṭangin ka han sawi ang e, sa pel tura ka kal ṭumin kawng ka bo va, Hlaimual ramah ka vak nasa a, kan ram chhung kalsanin Burma ram ka kai ta hial a, sipai ten min lo man ta a ni. Mahse, an ṭawng ka thiam ve sawlh sawlh avangin kawng ka bo thu leh sa ka pelh thu te ka sawi a, an ni chuan "Tu ten emaw leiruangtuam an rawn zawng em?" Tih thu hi min zawt chik nasa mai a. Zawng âwm ka hriat loh avangin Aih tiin ka chhang a. An hotupa chuan, "Kan tan hna thawk la, kan zuah ang che. Tin, i tan hamṭhatna tur pawh kan siamsak ve ang che. Leiruangtuam zawng hmu la, i zawn hmuh veleh hetah rawn kalin min rawn hrilh leh ang che. Tuma bulah i sawi tur a ni lo, tichuan, engkim kan tihfel hunah hamṭhatna tam tak i dawng ang a, keini pawn i nunna kan zuah zel ang. Chutiang ni lova min bum a nih chuan, kan rawn zawng chhuak leh che ang a, kan zuah hauh lovang che" tiin. Burma sipai ten nunna an hlut lohzia hretu ka ni bawk a, thih ka hlauh luatah an thu chu ka pawm ta a. Mahse, leiruangtuam chu ka zawng zui chuang lo. A hnu fêah heng mite hi kan hmu ta a, leiruangtuam an laih lai pawh kha kan hmu vek, Puiliana te bulah ruahmanna ka siam vek a, Burma sipai chungchang erawh ka sawi ri lo, keiman chan vek ka duh avangin. Tichuan, khatiang khan an muhil emaw kan tih hnuah kan lai ta a, min rawn hmu ta si. Dâwt nena ṭangkawpin kan inrintir thei ta hrâm a. Mahse, an muthilh hlanin kan khaw lamah hawin lal lakah tlaktlum nan kan ramchhunga an lo luh thu ka sawi ta a ni. Ka rindan chuan lal khan ka lawmman atan ro kha min pek ka beisei a ni. Mahse, chutiang chu a thleng ta si lo va, an ni kan khua aṭangin an lo tlanbo ve leh bawk nen, Burma sipai te kha hmanhmawh takin ka han hmu ta a. An chanchin zawng zawng ka hrilh ta a ni. Tichuan, tikhan an rawn man ta chiah a, mahse, ro reng reng an hmu si lo. Kei chuan an thukru a nih ringin an hnuchhui tur anga insawiin ka tilâwm leh a. Tikhan ka rawn chhui chhuak ta che u a. Sipai an rawn lang ta bawk a, kha kha kan inremsiam dan a ni. Keimah ngeiin Puia kha ka kap a, makti taka min melh vawng vawngin a liam zui ta a nih kha. Chutiang bawk chuan Sawma leh Rama te pawh.. tihian ka zui ve zel che u ang a, in ro thuhrûk chu laksak theih che u ka inring a ni. Mahse, ka ṭhiante ngei chuan an thisen phuba chu lak an rawn tum ta si a. Kei pawh hian ka zui harin ka ring lo" a ti bah ta nawk nawk a. 

Ka lo rindan sa mah nise; chutiang taka mi chalâk leh phakar a nih chu ka lo ring lutuk lo va. Amah vanga heng buaina zawng zawng hi hmachhawn kan ni. Lal hnenah min hêk lo se, min man lovang a, ramchhung pawh muang takin kan chhuahsan thei mai tur..

Kawla'n, "Aw le, Chama, kan khaw tlangvalin in chunga pawi a lo khawih tawhna zawng zawngah ngaihdam kan dil e. In tan pawh a remchân zawk nan Hnêma hi kan hawnpui mai ang e. Kan tel lovin in kal tawh dawn a. Tihian hmalam panin in kal ang a, Dinglamah in pêng leh ang a, kawng a chhuk chho deuh maithei. Mahse, tlang in lawn chhuak ang a, khaw lo hnai berah in lut dawn nia. A hla tawh lo. Tin, Burma sipai lam paw'n an rawn umzui tawh lovang che u. Tluang takin kal u la, kan laka in thutiam kha min han hlensak hrâm u la aw. Keini pawn ram kan chhuahsan rei ta lua e. Kan haw ve phawt ang e. Khuanuin rem a ti a nih chuan intawn leh hun a la awm ngei ang " a han ti dap dap a. Lung a chhe mai dawn e a. 

Chelh kan châk, kan inthlahrung si, a sawi ang khan an ramchhung an pel thui tawh êm mai a. Keimahni vangin an tangkhang rei ve thawkhat ta. Kan tan chuan pasalṭha, mi huaisen tak an ni. An ni hi awm lo se, kan damkhawchhuah theih pawh ka ring tawh lo. Ṭhianga pawh chuan, "Ni e, keini khaw lam chu min vengthawng lo u la, thu thlen dan tur kawng zawng kan hre ve e. Chutiang bawkin kan laka in thutiam pawh kha min han hlensak ve hram dawn nia. Dam takin u le" tiin min rawn chibai diat diat a, A dara ben pahin, "Ka lawm lutuk aw. Ṭhianpa, ka pu kha thupha min lo chawisak dawn nia" ka ti sup. Kawla pawh ka chibai rualin, "Kan hrereng tawh ang che" ka ti. Zopari leh Mary te phei chu an hnuk a ulh tih a lang reng, kan zinga mi tak tak angin thinlung takin kan inzawm tawh a tin ni. Zonun zemawi tak an nuna hmuh theiha par chhuak chu keini'n kan lo chhawr ṭangkai takzet si. An tlawmngaihna, huaisenna, rinawmna te chu zir tham a tling ka ti lo thei lo. Tichuan, Hnema chhawm chung chuan kan lo kal tawhna lamah chuan min kirsan ta. An hmun ruak hi a va zau dawn êm. 

Saia chu a mut rei tawh êm avangin kan sawi nawk nawk a, eng nge a an tih hriat nan pawh kaihthawh a ṭul tlat. A rum nghut nghut a, a rawn meng ta hlawl. A mitmeng lah chu a fiah phian lehnghal. 

"Nâ i la nei em?" Kima chuan a lo ti vat. 

Thawk la hawkin, "Ka la dam a ni maw!" A ti zawi sup. 

"Ekhai! Chutia i thih mai ten le..kan la phal reng reng hleinem" Ngaiha'n a lo ti vat a. 

Chau taka rawn meng lep lepin, "Buaipui tlak ka nih tawh loh hi, ka tikhawtlai zing ta lua che u, min kalsan tawh mai rawh u" a rawn ti a. Kan laka a inthlahrung lutuk ṭhin hi ka khawngaih. 

"Ṭhianpa, kan dam leh kan dam ho ang a, kan thih leh kan thi ho ang chu. Kan zinkawng kan zawh zo ṭêp tawh a nia. Ṭang fan fan rawh" ka lo ti ve luam a. Hrehawm tih hmel takin lehlam a hawi ngât mai. Kan awmdan tur kan han sawi ho mam mam a. Zingkar a la ni tho bawk a, a theih chen chen kal leh phawt ila, kan chauh tâwpah eitur te dap ila tih chu kan thutlukna a ni. Tichuan, Saia chu Ngaiha nen kan zawn a, amaha kal chi rual la ni hek lo, Kima'n hma hruaiin hnu kan dawl a. Hmalam panin kan kal ta zel..

Kawla sawi ang khan dinglamah kan peng ta a. Kawng pawh a chhuk chho ta deuh. Saia zawn nen, ka hah ve khawp mai. Tui lah kan nghei titih tawh si. Kawng chho ulh thlen hma zâwl deuh laiah chuan kan innghat ta a. Kan thaw hlawp hlawp mai. Thlan pawh a tla nasa. Eitur a vân hmel nasa si, Silai chu nei ve pawh ni ila kan kut a hmui loh hmel hlawm nasa si. Engpawhnise, tui in tur tal kan zawn hmasak ber a ngai. Kima leh Ngaiha te chu kawng thlangah chhukin tui an zu zawng ta. Saia hliam te chu kan han en leh a, a lo hil duak tawh. Mahse, rah ngam a la ni dawn lo. Kawla damdawi kha a lo ṭha takzet a nih dawn hi. Kan hawi vel a, thei rah takngial pawh ka hmu lo. Eitur siam dawn paw'n bungbêl leh eng ilo engmah kan nei tawh lo. Ngaiha te nghah pahin theirah eng ilo tal a awm dah law maw tiin kawng chhak lam chu ka per kai ve thung a, thing dingte pawh an lian fahran lo, luang hmun te a ni nawk a, eng hrui hrui emawni a inzam nuaih bawk. Ka inkaltui deuh nge ni rin aiin ka peng thui ta. Eitur melh reng renga khawsa ta chu ka piah deuha theipui rah tuar chu ka va hmu ta hlawl mai. Rang lutukin ka va pan a, a la hmin chiah lo naa, pawi ka ti teuh lo. Ka theihtâwpa tam ka lo ta mawlh mawlh a. Ka kawrah ka fûn ṭûn mai. Ka ṭhiante awmna lam ka pan leh ta a, kawng ka zuk pawh hma chiah chuan silai a puak dum mai. Ka phu nasa, hlauthawng takin ka hawi nghal ruai. Mahse, rin dan ka nei leh vat, Ngaiha te khan eng emaw an kap a niang tiin. Zopari te ka zuk pawh chuan an ni pawh silai puak vang khan an lo tang hrâ mai. Ka'n thlamuan ve ngial a. Saia pawh ko pang nghengin a lo ṭhu mu duai. Theipui chu ka han pe ve hlawm a, a phak deuh naa, pum a ruak lutuk tawh a, engmah ei loh ai chuan a ṭha tho mai. 10 mins velah Ngaiha te thawm pawh kan hre ta a. Tuiûm sei riang ruang pu chung leh silai ak bawkin an rawn lang hlawl mai. Ngaiha'n Vahrit ni ngei tur puah fai sa thlap a khai bawk. Kan lawm lutuk chu kan ri hak mai. Hmanhmawh takin mei kan chhem a, thingṭang ro a lo tam bawk a, kar loah a alh ta hluah mai. Vahrit chu kan rawh ta a. Tui lah an tui ûm a sei bawk a, a phânawm rih lo ve. Vahrit chu a hmin veleh Kima'n kan inkimin a han sem dan dan a, a va tui chungchuang êm. Ngaiha kah a lo nia. Saia pawn a ei ve nual. A harh sawtin a lang. 20 mins vel kan han ṭhut chawlh leh hnuah tlang lawn tur chuan kan inpuahchah ta a. Saia pawh Ngaiha nen bawk kan zawn leh. A inthlahrunzia a hmelah a lang thei. 

Tlang sang tak a ni lo naa, a chhuk chho em mai a, Saia zawn bawk nen, ka hah lutuk chu ka thaw a chham lek lek zel. Chawlh rawttu nih ka duh bîk si lo. A tawpa tawpah tlang zâwl kan thleng chho ta. Boruak pawh a inthlak danglam hlawk mawle. Ṭhut pawh ṭhu peih lovin ka mu zangthal a, ka thaw hle hle. Kima chuan khua a han chuan vel a, "Saw chu Biate te pawh a an saw le" tiin a kawk kual zut zut. 

"Champhai a ni chiang" tiin khaw lo hnai ber lang iar chu a kawk a. Chutianga Mizoram khua ngei hla deuh tak aṭang pawha kan hmu thei ringawt pawh chu kan lawm tâwk. Kan zalênna ni a hnai ve ta. 

Champhai khua nia kan hriat lam pana kal zel dan tur ruahmanna kan siam ta a. Hlat zawng a la hle naa, thlen hun zawng a la awm mawlh ang. Tlang aṭanga chhuk turin kan insingsa ta a. 

Chhuk zawnga kal ngar ngar chu zâwn neih bawk chuan zei a harsa viau mai. Saia tan pawh a nuam hauh lovang. Chhoh lam ai chuan kan kal rei lo zawk. Chawl khawmuang lovin Champhai lam nia kan hriat ramngaw daidar leh turin ngaw chhung kan lut leh ta.. Kima'n, "Chawl lawk ang u, inthiar ka duh" tiin chawlh a rawt a. Kan chawl nghal. Kei pawh kan piah hlek thing lian ve deuh phênah chuan zung turin ka phei a, ka zung zo ka kal tur ka hawi kual chuan thilmak deuh ka hmu ta ..Leiruangtuam ni miah si lo, thlan pangngai ka hmu ta tlat!