Leiruangtuam 3

LEIRÛANGTUAM (3)

Ziaktu : Toni Râlte

Lalpa chuan, "Ṭhu rawh u" tiin chhuat tliang hnûm hlurh chu a kawk zauh a. Kan ṭhu ve mai, kan kut phuarna chu pakhat hian a rawn phelh a, kut mu churh churh khawpin min phuar rei bawk a, kan thing nawk nawk hlawm mai. Kan tui a hal viau bawk. Zopari insûm zo ta lo chuan, "Khawngaihin tui in tur min pe thei ang em?" A ti ta tawp a. Rum zeta melh rulh chungin lalpa chuan an bâwih niawm tak chu "Va suahsak rawh" a ti a. Fenthlir hian a rawn suak ta a, kan in in chhawk ta diat diat. Kan bungrua kha Hnêma te ho chuan an rawn lalut a, rote chu chhuatah an vawm khawm hnûr mai. Rilru a na ve duh takzet, rim taka kan thawhna rah an ni hoin an han seng daih mai tur chu tu fa mah hi an lawm ka ring bik lo. Chutakârah lal sal ni tura man kan ni bawk a, ngati nge kan lo beihlet mai loh le ka ti rilru nuah nuah, silai an neih tlat avang khan thih kan la hlau ve tlâng nen, kan che ngam lo a ni ber. Mipa hi chu a zia zia kan la awm a, Zopari leh Mary mawlh hi ka khawngaih ve lehchhawng. Engtin nge kan awm zui zel dawn hriat a ni si lo. Lal mualah chuan an pungkhawm chak viau, kan inthuam dan bakah kan hmelhmaiah hmuhnawm a tam ve bawk ang, a chhan chu Hnema sawi ang kha tak tak a nih chuan khua chhuahsan lovin tihian an tawm tawp mai si a, mahse, kawr leh kekawrte pawh an ha ve tho si a, anmahni siamchhuah a nih a rinawm si loh. An in sak dan erawh hmanlai mizo khua ang tak tak kha chu a ni. Kan phone te chu makti takin an han khawih vel a, hmuhnawm an ti ngang mai. 

Lal upa ho pawh an rawn thleng khawm ta bawk a, lalpa chuan, "Hnêma ten in chanchin min hrilh khan ka ram chhungah ro in rawn zawng ve ringawt tih ka hrethiam a, ka lawm lo viau. Ka ram chin hi chu daidar ka phal lo va, sai ramchhuah pawh ka khap tawh hial kha a nia. Tin, khaw mi ni lo, pawn lam mi helai hmuna an rawn kal hi ka remti lo hulhual bawk. Chuvang chuan dama ka kaltir che u a nih chuan, nakin lawkah nangmahni ang thoin midang an rawn lang leh ang a, chu chu kan duh lo. Tumah kan mamawh lo bawk. Chuvang chuan nunna lak êm chu ka tum lo va, khua erawh in chhuahsan tawh lo vang. Hetah hian in lu in phum mai a ngai dawn a ni" a ti ta nghut nghut a. 

Mary chuan ṭah aw tiauin, "Tu bulah mah in chungchang kan sawi lo vang, khawngaihtakin min kaltir hram rawh u" a ti ta ngawih ngawih a. 

Upa pakhat hmai hriam lam, mitmeng thîp fahran hian, "Phalna tel lova mi ram chhunga luh pawizia in hre zel ang. A thuhrimin khân pakhat chauh awm si hi engtin nge maw in rawn hmuhchhuah theih le ka ti.." a ti duah a. Tuman kan chhang lo. 

Upa zingah pawh a upa ber tawh ang tihtheih tur chuan, "Engle khaw le..in awm ve rih phawt chu a ngaih hmel zawng a nih hi maw..nangni pawhin pawi intih ve tho chu ka ring e. Chutihrualin khawi aṭanga lo kal nge in nih? Kha in inthuamna te kha an danglam viau mai lehnghal a, bawrhsapin min enthla tura a rawn tirh te hi in ni hial lo maw?" A ti chuar chuar a. Thinrim hmel a pu lem lo. 

Kima chuan, "Aizawl aṭanga rawn kal kan ni. In khua hi a awm tih kan hre sa lo, hetiang khua hi Mizoram chhungah a la awm thei ang tih rin ngaihna kan nei bik lo. In hriat angin ro kan rawn zawng a, kan hriat miah lohin in ram chhung kan lo lut palh a ni" a ti a. 

Lal chuan, "Ka ramchhunga ro chu ka ta a ni. Tin, keini tan ro hi a ṭangkai tam lem lo. Engpawhnise, sal in ni a, ṭhangkhat a liam leh te chuan sal in nihna te pawh kan la hlip mahna le.." a lo ti bung nghut nghut. An thutâwp chu a rum angreng si, rilru chu hah duh tak a ni. Chhungte mawlh ngaihtuah an nâ, ka nu phal vak lo chung ka zinchhuah vangah te ka han puh dawn lek lek a, harsatna tawh hi chuan mawhpuh tur dap hi awl tak a ni ve rêng bawk a ni. 

Rilru ka sên ve hnuah tihian ka sawi ve ta a, "Lalpa, in ram chhunga kan lo lut ngawt mai hi kan tum reng vang a ni lo tih tal chu min hriatsak hram u la. Tihian min man tawh a, keini tan sawi ve tur chu a awm hauh lo nain, kan haw loh chuan kan chhungte mangangin Police an pun ngei ang a, rampum hian min zawng dawn a nia. In khua pawh hi an rawn daidar lovang tih a sawi theih loh. Hetiang khua a lo awm ve reng tih an hriat chuan in duh loh dan deuhin thil a thleng ve thei tho a nia. Chuvang chuan khawngaihin min kaltir mai r'u, khawiahmah kan sawi lo vang. Tichuan, in khua pawh midang lakah in him reng ang" tiin. An ngawi thap a, hriatthiam loh hmel fê hian, "Pulit te chuan an rawn zawng hmu lul lovang che u. Kal khân awmchhun saw kan hnawhphui mai ang. Engmah kan hlau lo, kan khua hi tihian kan him tawk.." upa hang rin rên hian a lo ti chang fak fak a. Bei a dawng riau. Mahse, mak ka tih deuh chu tumah tlawh lo leh midangin an tlawhpawh ni si loin police an hre ve tho chu! Tin, an thawmhnaw neih dan te, ka rindanin anmahni hian midang an tlawh zeuh zeuh a nih ka ring. Ka ngaihtuah thui poh leh ka buai telh telh mai. Mipui phun mur mur thawm pawh a zia ta deuh e. Beidawng zetin kan inmelh hrek hrek a, Mary chuan, "Ngaiha leh Saia te khan kawhmawh bâwl lo ula, min man miah lovang mawle. A pawi êm mai. Ka nute rilru a va hah dawn êm" a ti vawng vawng mai. Ngaiha te pawh an ṭawng ngam lo nge, an ngawi ve reng ringawt. Zanriah ei a lo hun dawn tawh a, ril pawh a ṭâm khawp mai, chaw êm chu min ngheitir bik lovang chu maw. Phone tal hi hman theih se ṭha tur, signal chhetê eih pawh a awm si lo. Sir Dinsanga ngaih pawh a ṭha lo tawh maithei a ni. A thang erawh kan la thang rei lutuk lo. He khuaah hian kan tâng a nih chuan, chhuah lehna chance pawh nei mah ila, kawng kan bo tawh maithei a ni. Kan bûk aṭang lo kha chuan hawn leh dan kan hrethiam tawh si lo. Ro mawlh mai chu aww..

Alluminium thleng ûng tawh lamah hian chaw khawrhin, eng hnah emawni da lep lup hi an dah tel a, hmarcha ro leh chi nen, chuzawng chu min eitir ve ta hram. Zo buh a ni bawk a, puar erawh kan puar hma viau. Kan ril erawh a ṭâm leh hma dawn a nih hi. Zanah chuan leikapuiah min khalh khawm leh a, khaw mipui an rawn pungkhawm leh ta. An vai mai chuan an inbual khât hmel ngawih ngawih. An sam lah a sei chhup hlawm bawk si. 

Lal chuan, "Hei le khuate u, kan ram chhungah kan remtihna tel lovin heng mite hian min rawn pal ve ngawt mai a, tuma chimbuai leh khaw dangte nena intpawhpawh kan duh lo tih inhriat kha. Vawiin lamah khawnbâwl upate nen kan han ngaihtuah hnuah an nunna chu zuahsak ila; mahse, khua erawh an damchhungin chhuahsan tawh lose kan duh a ni. An vai hian ka ta, ka bâwihte an ni ang a, an tlanchhuah loh nan nangni pawhin in lo mitmei ve ṭheuh dawn nia, kan ram an chhuahsan vaih chuan midangin min rawn zawng chhuak ang a, kan darhsarh zo vek dawn tih kha hria ula. Tin, thu dang a la awm bawk. Naktipah hian mamawh lamna hun hawn a ni leh dawn a, chhungkaw khat aṭangin mi pakhat zel in kal leh thei ang. Khi lama kan unaute nen kan indawr tawnnaah Rualkhuma te pafa in buaina an siam ang kha a thleng leh a nih chuan, sahlamah an lu khaisak an ni tawh ang. Chiseh lama kal tur te'n buh kha lo fai âm deuh tawh bawk ula, kan unaute lamin an phûtsan deuh tawh avangin..kan hrethiam tlâng ang chu maw" a han ti dap dap a. A tira ka lo buai rûkna, thawmhnaw leh engilo an neih ve theih chhan ka hre ta chiah. Mizorama mamawh lam lovin Burma ramah an han kal ṭhin zawk tih a lang ta. Mahse, chupawh chu ni ta tehreng se, tunlai khawvel ningkhâwngte chu hriat ve âwm tak a nia, an han dawr ṭhinte hian phone te pawh an nei ve âwm sia, kan phone kha an vawikhat hmuhna ni mai âwma an awm kha a mak! Tin, thawmhnaw pawh ti nge hlui leh ṭhing deuh tawh an hâk kher le? Burma lam an dawrte hi anmahni ang bawka la changkang lo an la ni ve tihna em ni zawk? Mipui ho chu ka en vang vang a, tlema inchei langsar ve deuh chu an awm, chutihrualin an lal bakah mipa zingah kawr ha lova puan chauh veng tawrh an awm fur bawk. An tih ṭhin dan bansan an duh loh vang chu a ni phawt ang a. Hetianga nun han thlan tlat mai chu! Tin, Hnêma te pawh Burma jail-a reitak han tâng tawh niawm khan an insawi sia, an khaw awmdan leh duh dante chu a dik tawk lo tih an hrethiam miah lo nge, tihian an lêt leh ang lawi bawk si. An han tâng tak tak lo a nih zawk mah ka ring e a. Kan awmna hi Mizoram chhung chiah pawh a ni kher tawh lovang, mahse, Mizorama thil thleng te engmah an hre lo thei leh sawrkar inrêlbawl dan pawh an hre miah lo chu a mak tih loh rual a ni lo. Tuikhawhthla aṭang khan an ram huam chhung a ni vek tawh a niang, ramngaw a la tam bawk a, he mi huam chhungah tho hian khaw thar an kai zel niin a lang. 

Mipui chu thehmeh ang hlauh an ni, tumah an ṭawng lo. Min en duh hlawm hle thung. Tunah chuan kan chauh bakah rilru a la buai deuh a, tlan chhuah dan tur ngaihtuah tur pawn kan fit rih tlat lo. Lal inah kan lut leh a, lalnu chu a tar tawh viau mai, a pasal aiin a upa zawk a nih ka ring. Mahse, hmeichhia a ni bawk a, kan lakah a nêmin min khawngaih hmel hlein ka hria. Lal fate niawm tak pawh ka la hmu lo, lut chhuak apui an tam si a. Tap mei eng ringin kan ṭhu ngawi kur a, muthilh bawrh bawrh ka chak ngei mai. Lal chuan, "Kan sem darh dawn che u a, khuate han var fel se in awmna hmun tur lam in pan tawh ang." A ti leh nghut a. Zopari'n ka kut a rawn hum vat, a hlauthawng tih a lang reng. Hmeichhe âwmnem tan ngat phei chuan thil hrehawm tak a ni ngei ang. Tihtheih kan nei rih der si lo. Chhuatah chuan mutna kan phah a, muthilh ka châk tawh tehlul nen rilru hah luat vangin ka muhil hleithei dêr lo. Dar 10 bawr velah chuan khaw chhung pawh a reh vawng vawng tawh. An mu hma ṭhin viau a nih ka ring. Zawitê hian Kima chuan, "Engtin nge chet kan lâk dawn le..an muthilh tui lai tak hian kan tlanchhuak mai dawn em ni?" A rawn ti sur sur a. An lo la meng ve vek a lo nia. 

Ngaiha'n, "Ro tel lo kha chuan chhuak lovang u, khaw nge an thehthâng kan hre bawk si lo" a rawn ti var a. 

Mary lahin a lo ngei sa bawk nen, "Ro ai chuan nunna a hlu zawk, he laia i damchhung hman i duh chuan lo kal ve tawp suh" a ti let hmak. Ni e, ro kha chu kan chân a ni tawh mai. Tunah chuan kan nunna atan leh zalênna atan nunna thâpa kan ṭan tlan a ngai tlat. Saia pawh chuan, "Zing dar 2 bawr vel hi an muttui lai tak a nih ka ring, meng hram hram ila, kan chhuak dawn nia,." A ti sur sur a. Zopari chuan ka beng bulah, "Muhil rawh, i chau awm sia..ka kaitho mai ang che" a rawn ti sep a. A banah vuanin, "Muhil zawk rawh. " Ka ti vat. A ban chu ka vuan ta reng a, he hmeichhia nen hian nula tlangval angin la inkawm chiah lo mah ila; kei ang bawk hian min endan a danglam tih ka hai bik lo. Ngaiha pawn engmah a sawi nawi ngam ta lo a niang. 

Ka tho ṭham ṭham a, kawngka chu nawr tawlhin ka bih dêk dêk, thianten min lo thlir ṭhap. Ka hlauh ang ngeiin sumhmunah an bâwihte pahnih hi an lo ṭhu rûn mai. Kan tlanchhuah an hlauh vanga min ventir a ni tih a chiang reng. Ka ṭhiante bula ka sawi chuan, Saia'n, "A tul chuan tualthah pawi ka ti lo, he lai hmun mak tak hi chhuahsan vat ka duh" a ti tûn tûn mai. Engtin emaw chet kan lak chu a ngai ngei ang, an la harh ṭhat hmel bawk si. Zopari chuan, "Lehlamah chuan helai hmun hi zir chian a chakawm ka ti. La awm ka duh e ka tihna erawh a ni lo a nia" a ti sar sar a. Zep loh chuan keipawn zirchiana a mi chengte kawm ka châk khawp mai. Engti tiha hetia tal hrang bîk nge an nih tihte, an mamawh te chu khawiah nge an lam khawm ṭhin tihte pawh hriat a châkawm. 

Dar 12 velah ka mit chuan a tlin ta ngang lova, ka lo chhing hlek âwm e. Eng thil emaw ri dup hian min tiharh ta a, ka ṭhu chhuak vat, chutihrualin ka ṭhiante an kim lo tih ka hre nghal bawk, Ngaiha leh Saia te bawk. Eng thil nge maw an tih le?! Lal aw hian, "Eng thil nge ni ta?" A rawn ti rum ûl a, a hmel kan hmu nghal zat. Kawngka chu a lo inhawng sa a, sumhmunah chuan bâwih te pahnih kha an lo let huang mai. Pakhat zawk nghawng aṭang chuan thisen a rawn luang nguai nguai a, a hrâwk chu a ri bawrh bawrh bawk. Pakhat erawh a bawkkhup zawngin a mu a, a hnungzângah chemte a bur ngur bawk. Saia te chu an tlanchhuak ta a ni ngei ang, Zing dar 1 a pel hret a, dar 2 kha kan ti sia..a va mak dawn ve aw. An bag pawh an ak chhuak nghal a niang, a awm lo. Lalpa chuan a bâwihte chu a han en vel a, a lu thin ngur ngur pahin, "An thi tawh. In thisen hi a luang thlawn lovang, khawiah mah chhuahna khân an hmu zo hlei lâwng e. " A ti nghut nghut a. Zep loh chuan ka thinrim takzet, Saia leh Ngaiha ten min phatsan ta mai leh nunna hial an la ta mai chu! Rapthlak ka ti bawk. Lal chuan min rawn melh kualin, "In ṭhiante pahnih chuan an phatsan che u a ni maw? An chhuah lai in hria em?" A ti a. Kan lakah chuan a thinrim lo, "Hre hauh lo" kan lo ti sap sap. 

"Khuma, zawlbûkah va kal ta la, val upa Hranga va ko tawh" Lal chuan an chhiahhlawh tho hnenah chuan a ti a. Khuma chu a chhuak ta vat. Lalnu leh an fanu tleirâwl pawh an rawn tho ve a, mahse, lalpa chuan, "Va en lo ula a ṭha zawk. Ngurpui, va mu leh rawh u khai.." tiin a fanu chu a samah a chulsak a, a duat ve hmel khawp mai. Ngurpuii chu sam sei tak mai, ria lam deuh a ni a. A vun a nung reuh phian a, tumah min la be lo, bakah zaninah khan an fanu a ni tih kan hre ve chiah bawk. A nu nen chuan pindan ril lamah an lut dun leh ta nghal a. Val upa pawh a rawn thleng phei rang kher mai. 

Lal chuan, "Hei Hranga, mi pahnih an tlanchhuak tlat mai a! Tlangvalte kha pâwl 3-ah siamin zawng turin lo ruahman mai la aw. Hmanhmawh chung a ngai lo vang, zan thim hnuaiah thui tak an thleng hman dawn lo. Kawng an bo ngei bawk ang. " A ti zung zung a. Hranga chuan a tukhumah a sam a zial ngauh a, Hranga tih takah a hrân duh hmel tak tak, a bumroin nunrâwng hmel a pu. Mahse, val upa lai chu mi nunchhe tak a nih chu ka ring chiah si lo. Hrânga pawh chu rang takin zâwlbûkah a let leh ta vut a. 

"Mu leh rawh u khai! Tikhan tlangval hoin an rawn buaipui mai ang. In chau lutuk ang e" lalpa chuan a ti duam duam a, kan tlanchhuah ve loh vang chuan a lawm ni maiah ka ngai. Kan han mu leh ren rawn a, muthilh erawh har tawh tak a ni. Kan thin a rim tlang em em a, Kima phei chuan, "Va nangching se ka va ti êm, heti taka ṭhiante phatsan thei mihring hi chu an tluang chuang lovang" a ti hmarh hmarh mai. Zopari paw'n, "An va man leh a nih chuan an tihlum duh maiin ka ring. Tual an that bawk sia" a ti niah niah a. Ka ṭhiante pahnih chu ka lo rin an ang lo tawp mai, kan inkawm ho lai kha chuan an felin an uikawm lo em em a, khawsak dinhmun pawh ṭha zawk an nih avangin zu han in ho nikhua leh chaw eikhawm velah pawh a thawh hlawk ber an ni ziah ṭhin. Sumdawnna an khawih tak aṭang hian sum hlutna an hrechiang telh telh a, an duhâm tulh tulh a nih dawn hi. Rilru nuam tak chuan an awm bik ka ring lo. Ka rindanin keini min kalsana leiruangtuam dang zawn leh an tum a nih ka ring. Sir Dinsanga lakah erawh an zep leh lawi si ang a. Hmn..hunin hril teh se. 

Ka harh meuh chuan khua a lo eng uar tawh a, zawi deuha ṭawng sur sur thawm ka hre bawk. Kan harh ang tih hlauin sumhmun lamah eng emaw an sawiho a nih hmel. Ka tho a, Kima pawh a rawn harh ve zat. Fenthlira tui suakin hmai ka va phih a, lal in tak hi chu a sak dan pawh hmanlai lal in tak tak ai kha chuan a changkang zawk awm e. Mahse, ṭhutthleng tih vel a awm bik lo, chhuat chu rorelna hmun, in leng kawmna hmun a ni tawp mai. A hnûm reng bawk a. 

"E kha! In lo harh tawh maw? In ṭhiante pawh an la zawng zel e. An biru rih a ni maithei. Engpawhnise, man an nih chuan ka bâwihte an lo thah avangin tihhlum tur an ni" lalpa chuan a ti lûng lûng a. Kan ngawi reng thung. Lehlamah rilru chhe tak pu tho mah ila, ṭhiante an nihna laiah an nunna êm chu la lo se kan duh tho ka ring. Tukṭhuan ei hun awm velah tlangval haw haw ri kan hre ta a. Chhei le! An va nangching ta a ni ngei ang. Lal mualah an rawn pungkhawm ta a, mipui pawh an tam leh hle tawh mai. Saia leh Ngaiha te chu an kawr ṭet phung leh hmai thi hnuang hian an rawn hnuk haw a. An chauh hmelin men pawh an meng ṭha thei meuh lo. Kan en lo thei bik si lo va, min phatsantu te mah nise; chutianga nghaisak an han tawk chu hmuhnawm tih a har ve khawp mai. Lainatna a piang nghal zat bawk. Zopari leh Mary te phei chu in chhungah an lut ta daih a. 

Mipui thawm ri hulh hulh chu khap daiin Lal chuan, "Khua leh tuite u, ka bâwihte pahnih thata an ṭhiante ngei pawh phatsan duh mihring pahnih chu kan kutah an awm leh ta. Tukṭhuan ei khamah upa ho bakah val upa telin kan han inrâwn khawm ang a, engtiangin nge hremna kan kalpui ang tih chu kan rawn puangzar leh dawn nia. Tunah chuan haw tawh rawh u le. Misual pahnihte kha savawm bâwmah khan khung ula, an vankaichaw atan ka arpui tuilai ngei mai ka han talhsak nghe nghe a nge." A ti lauh lauh a, mipui pawh an ṭin darh ta hlawm a. Keini erawh lalpa chuan Khuma kha arpui talh tirin kan han nghak leh te tê a, ril a ṭam tawh angreng. Kima'n zawi sup hian, "Thiante zarah arpui tuilai ngei ei dawn mah ila; ei tam a har awm mang e. Kei ka nêm bawk a, ka khawngaih leh hle mai" a ti a. 

"Kan tan chetlak a harsa si a, kawng dang awm se ka ti ngawt mai" ka lo ti ve vat. Zopari pawh chuan, "Ngensak tawp mai ang u. An lal hian min khawngaih thei maithei asin. " A ti sar sar. Keipawh ngen mai chu pawi ka ti lo. Kan zavai hian dam taka kir leh theih ka châk ber. Arsa chhum hmin veleh chaw pawh chu kan ei ta a. Kima sawi ang tak tak khan ril chu ṭâm teh mah se; ei tam a har angreng khawp mai. Zopari leh Mary phei chuan kuttum tiat pawh an ei lo. Chaw eikham an insengfel chhungin lal chu kan pan ta ṭhâm ṭhâm a. A nupui pawh a awm ve. 

Kima chuan bultanin, "Lalpa, ngaih loh lamah min ngaihsak lo hram la. Kan ṭhiante hian thil chu an tisualin pawi pawh an khawih ngei mai a. Amaherawhchu, khawngaihtakin an la dam ve hi min phalsak hram la kan ti a ni. I bâwih thi ta te kha kan khawngaih loh vang ni loin, ṭhian vek kan ni a, an lakah kan rilru pawh na teh mahse; thih kher zawng an phû lo ka ti. Vawikhat chauh tal min ngaihtuahsak hram ta che" tiin tlawm theihtawpin a ngen ta a. Lalpa chuan hrilhhai hmel angreng fû hian min melh kual a. A lu hiat nuah nuahin, "In ṭhiante chu in lainat leh lawi si a ni maw? In mak zawk hle mai. Mahse, ni e, mizo taka ṭhiante thlavâng in hauh ngam erawh in ngaihsanawm letling zawk e. Ni e, ka lo ngaihtuah dawn nia, amaherawhchu, ka upa te leh tlangval te ngaihdan azir te pawh a niang chu. An dam kan phalsak a nih pawhin englai pawha vil chawt an ngai tawh dawn a" a ti ta a. Beiseina pawh a awm ve leh thei ta. Saia leh Ngaiha te chu zuk hmuh kan duh khawp mai a, kan han dil lahin rem a lo ti lo nasa si. Kan nghak ve ta tlawk tlawk ringawt. Lalpa chhuah zawk hlanin lalnu bulah, "Ka pi, kum engzat vel nge i nih ve tawh ang?" Tiin ka han besâwm ve a. 

A tuibur zuk lai chu dahin, " aa..chutin ka hre mai lo, Hlaimual ram kan neih kumah ka piang tih chu ka pa khan a sawi ngei mai a. " A ti ta niah niah a. An tan hriar a har ve bawk ang. 

Zopari chuan, "A nih ka pi, fa engzat nge i neih?" A lo ti var. 

"Fapa panga leh fanu pali ka nei a, ka fapa te erawh nupui neiin in hrang an chang ve tawh. Apa hian zan khat mitchhin a tawk palh te a nih chuan, a pang ber hian a ai a awh chho ang. Ka fanute pawh Ngurpuii tih loh chuan pasal an nei vek tawh a ni." A ti dap dap a. A tuibur zûk chu a chhunzawm leh nghal zat zel. 

Mary'n, "A nih ka pi, khaw dang nen in intlawhpawh ngai miah lo a maw?" A lo ti a. Lalnu chu a nui deuh heu a, "Tlawhpawh ngai lo. Khawchhak lama kan unaute hnenah chiseh kan lam mai ṭhin. " Tiin a lo chhang var. 

"Ka pi, eng sakhua nge in biak? Christian sakhua te hi in hre ve em?" Ka tih chuan, "Hre ve tehlul e, Pathian thuawih pawlah kan awm alawm. Hmakhawsâng kan thlahtute khan an lo zawm daih tawh a, kan la chhawm ve zel a nih hi.." a ti a. Zawh duh kan ngah si, mahse, fimkhur a ngai ve tho bawk nen, "Mizoramah khaw hrang hrang , khawpui te pawh a awm tih in hre reng reng em? Midang nen in intlawhpawh si lo" Kima'n a tih chuan, "Hre ve tehlul e, kan unaute aṭangin kan hre ve vek zel alawm. Mahse, intlawhpawh kan duh lo va, tihian a theih chin chinah kan la inhung ve zel a nih hi" a tih chuan mak kan ti hle. Khawvel changkanna engahmah ngai lova, hmanlai nundan anga nun tlat an duh pawh chu a mak hrim hrim. An â nge, an ruihchilh zawk ni. Lal leh upa te chuan lo duh lo pawh nise, a khaw mimir hrim hrimin an hnawl vek thei chu thilmak tak a ni. Tihian, anmahni leh mahni inneiin an inthlah pung ve zel bawk si. 

Lal leh upa te bakah val upa te chu bahzarah an ṭhu khawm ta laih a, va ngaihthlak ngawt kha a nuam si lo, thinphu dep depin kan lo ngaichâng a ni ber. Ngurpuii an tih kha a rawn lut a, tungchaw chu dap rak rakin kawi tliang hlarh mai a la chhuak nghauh nghauh. A nuin, "Ngurbawih, inkawibah hun pawh a nih loh hi, i pate rorel zawhah tal kal rawh. " Tiin a lo khap a. 

"Ka ṭhian ten min nghak tawh" tih leh tlanchhuah a rual. "Aw, kan naui hi zawng a la â hiu heu sia maw..a û te nen hian an va inang lo tak e aw" a nu chuan a ti zui nang nang mai. 

Kan pii chu kan ṭhutchilh leh ta ngawt a, tihtur nei hek lo i. 

"Ka pi, inkawm mai mai ila tiraw? Min ning êm lo'ng chu maw?" Ka han ti khawmawi ve a. 

"Ning lah lo ve, in duh duh sawi rawh u" a lo ti nem diai. 

"In khuaah hian lehkhathiam an awm em le? " Ka tih chuan, "Kungi pa leh Lalṭhuama te hian an thiam chuan ka hria" a ti a, tu te nge an nih kan hre ve lem hlei lo va. 

"Chu! Khaw dangah an va zir tihna em ni? " Mary'n a lo ti vat. 

"Zir lah lo ve. An pate aṭanga an inzirtir chhawn zel a niawm e. Lal bân an nih hmaa lehkha thiam kan neihte khan an fateah zirtir chhawng zelin tihian an inrochun ve a nih ber chu" a ti ve duah a. Hei hi chu thil ni thei a ni ve. Buai hmain Pu Buanga leh sap upate kha an rawn lut tlat a, khatihlai kha chuan Hriangpui khua pawh an la inkulh bîng lo vin, khaw dang nen an la intlawhpawh thei vek ngei ang. 

Zopari'n, "Ti nge ka pi, hetia awm hi in duh tlat le? Khaw danga awma tunlai taka nun ve te in châk ngai miah lo em ni?" A ti ta tawp mai. Keini paw'n kan hriat châk kha a ni bawk a. A sam zial ṭhat pahin, "Zawhna âwm tak a ni. Ni ngawt mai tiraw..amaherawhchu, kan pu Hrangtinluaia khan dân a lo zam lawk vek tawh a. Lal bân an niha buaina a han awm takah khan khaw miten lal bântir chu duh ve lovin an lal chu an paihthla ve phal lo. Bawrhsap ten an hriat chuan tihluihna an hmang ngei dawn tih an chiang si. Tichuan, Khaw thar zuanin midang tlawhpawh theih miah lovin an inkulh ta a. An khaw hlui kha hâlin midang ten an kanghlum zo vek emaw ti se an duh a, chutianga ngaih chu an ni ta rêng a. Tichuan, lalna inhlan chhawng zelin tun hun hi kan thleng ta a ni. Tin, pêm ru an awm chuan khawthar an kai nghal bawk ṭhin. Tumahin kawhmawh an bâwl ngam lo va, kan pute ho thurolum chu 'Kan ramah ngei tu thuhnuaiah mah kan awm lovang. Kan kal zel ang a, kan nundan chhemalh zelin Mizo kan nihnaah kan chiang zel bawk ang. Chuvangin hnam dang thuhnuaia kun duhte nen lung kan rual ve ngai dawn lo va, tumah mamawh lo turin kan intodelh bawk ang. Kan hnâm a ral thiang lo va, ram kan hum zo lo a nih pawhin khua tal zawng kan hum zel ang" tih thu hi a ni. Kan inlungrualin engkimah kan inbantawn a, pawisa in tih ang hi kan mamawh ve lo va, kan thlai thar leh buh te hmangin kan mamawh kan lamkhawm ṭhin. Kan nihnaah kan chiang a, tuman hrehawm kan ti lo ve.." a ti ta dap dap a. Ngaihnawm kan ti kher mai. 

Kima chuan inthlahrun hmel tak hian, "Ka pi, khawchhak unau in dawr ṭhinte chuan midang bulah an sawichhuak ngai lo tihna em ni?" A lo ti ve a. 

"An ni pawh an ram buai vanga a rûka khaw din an nia, kan thurûk kan insawichhuahsak ngai lo. Tin, kan awmna lai tak an hre ngai lo a ni" a ti a. Zawh duh ka ngah mai, mahse, awmzia a awm vak pawn ka ring lo. An mawl let tawp tih theih a ni miah lo bawk. An nun mawlmang leh ho tak, hmanlai pi pute zia an la chhawm ngat ngat hi kan tunlai nuna kan mamawh em em a ni tlat a, kan hloh ṭan tawh tih chu kan chiang mai âwm e. An ni chu social mediain an tibuai pha ve lo va, Sa an la kapin sa lu an la lâwm a, lo an nei a, buh eikhawp an thar chuan an lawm tawk a. Mamawh an ngah ve lo bawk. Khawvel intlansiakna hian a tibuai pha ve lo va, an neih phâk loh awhna an nei ve hek lo, tlawmngaihna an la chawi nung a, tlangvalin nula la rimin, thianghlim takin an inkawm bawk. A virgin tawh lo tihah an buai ve lem lo khawp ang. Lehlam takah chuan an awhawm letling. Sawrkarin he khua hi a awm ve tih hre lo mah se; pawi tihna an neih loh piahlamah an hria ang tih an hlau zawk. Ngaihtuah a tithui duh khawp mai. 

"Ka pi, engtikah emaw chuan zawn chhuah in la ni tho maithei a ni. Tunlaiah thiamna a sang tawh a, Mizoram zimtêa khaw lo awm ve chu hriat a la ni em em ang. Chutiang hun lo thleng turte chu in ngaihtuah ve ngai em?" Mary chuan a lo ti a. 

"Min zawng chhuak lo vang. Kan awmna hi Mizoram leh khawchhang inrina lai a ni a, ramngaw hian min hum thei em em ang" a ti hmiah mai. Nia, mi ti kher kher tan lo chuan hmuhchhuah chu a harsa ang. 

Zopari ta pek chuan, "mitthi an awmin tuin nge vui ṭhin?"a ti ta daih a. 

Nui chungin, "Sadâwt a awm alawm. " A lo ti awlsam êt. 

Bahzar lam an ri hak a, an rel zo tawh a niang. Kan lo ngaichâng ta rân a. Lalpa chuan zawimuang hian, "In ngenna ngaipawimawhin an nunna êm chu kan zuahsak dawn ta a nih kha. Amaherawhchu, englaipawha vila ven erawh kan tum e. Nangni pawn fimkhur turin in lo hrilh dawn nia" a ti ta charh charh a. Kan thaw huai ta hlawm mai. 

"Ka pu, kan lawm takmeuh e. Ni e, kan lo hrilh ve ang" ka lo ti ta vat a. Ngaiha te pawh an tlanchhuah ngam ka ring tawh vak lo. Upa ho pawh an rawn lut phei ve a. Hmai hriama khan, "Lalpa, sal chu kan hawnpui nghal mai dawn lo'm ni?" A ti ta. Hruai hran kan ni tur chu rilru a hrehawm duh hle mai. 

Lal pawh chuan, " a a remchan te chuan a pawi hleinem. Sawi tawh angin kan nula pahnihte erawh kan bulah in awm dawn a, mipa erawh in kal hran a ngai dawn a nih hi" tiin min rawn melh kual a. Zopari'n ka kut a rawn hum, ka lo hum lêt ve vat a. Nia, zep loh chuan ka ngai dawn êm mai. Lehlamah lal ina an awm tur chu ka lawm, an nuamsa deuh ang a, hnathawh vak a ngai dawn lo bawk nen. Kima chu hmai hriama chuan kawkin, "Min rawn zui rawh le" a ti chhum hmuk a. Kima chuan a hreh hmel ngang mai. Ka khawngaih viau, tihtheih kan nei der si lo. Kei erawh an khawnbawl upa zinga upa bera kan ngaih khan, "Hawng ang hmiang" a rawn ti a. Ka thaw huai mai. Sal, bâwih, chhiahhlawh kan ni dawn ta chu a ni reng mai. Zêp nâk emaw khawpuia awm tih takah ram hna tak tak kan thawk ve vak si lo va, keipawh farm lamah thawk tho mah ila; hlo thlawh leh eng ilo han ti turin ka bil dawn khawp mai. Zopari chu melh zawkin, "Kan kal ang aw. Harsatna i neih chuan min hrilh hreh lo la aw" ka ti sup a. A bu nghat ringawt. Kan pu chu ka zui chhuak ta a. Lal in bul lawkah an awm a lo nia. Mualkil upa a ni bawk a, an in pawh vantlang in ai chuan a lianin a ṭha zawk. Sumhmunah chuan sa lu ruh chi hrang hrang a lo intlar ṭhat mai. Pasalṭha an awm a ni maw ka ti rilru nghal. Amah ka pu chu a nih ka ring chiah lo, a upa tawh êm mai. In chhung kan luh chuan an nu niawm tak amah ang rual vel tho hian vaimim a lo mal neuh neuh a, mipa naupang lian ve tawh lam leh hmeichhe naupang a nau niawm tak an lo awm bawk. Ka pu chuan, "Hei kan tlangval tur chu ka rawn hruai haw e aw" a ti a. Ka bag te chu an buhzêm bulah ka dah a, naupangte chuan min rawn melh vang vang mai, "Lo ṭhu rawh, Vala" ka pi chuan a lo ti var a, chhuatah chuan ṭhuthmun ka rem ve nghal zat. Ka pu pawh chu a vaibêla vaihlo beng lut mawlh mawlh chungin a rawn ṭhu ve a. 

"Le..engtin nge maw kan han koh dawn che le? ".a ti zui zat bawk. 

Ka hming ka sawi a, "Chama min ti mai r'u, chuan nangni pawh in chhungkaw chanchin ka hriat ṭul ang angte pawh min hrilh ve thei ula a lawmawm viau ang" ka ti a. 

"Nia mawle, kei hi Chhunthanga ka nia, i pi hi Kapzâwni a ni. Fa panga kan nei a, a û ber chu i ṭhianpa awmna turah khan a lawi ve a, chumi chhang erawh vanduaithlak takin nau chungah a boral hlauh mai a. Saw hmeichhe naupang saw a fanu chu a nih saw, a lian ve tawh a nia. Kan fapa û ber erawh nupui neiin in hrang an chang ve tawh a, a nau te chhungkua hi kan hnenah an la khawsa a, a pang ber erawh tlangval a la ni ve. Pi Lawmzovi in sak hnatlangah an va tel ve a nih kha..chu zawng chu kan ni e." A ti charh charh a. Misual tak chhungkua an nih ka ring vak lo. Amah bawk chuan ka ṭawng leh hmain, "Hrehawm te kha i lo ti ang e. Keini chuan bâwih angin kan en ve dawn lo che a, kan nau i ni mai tihian. Ro kan han rêl pawh khan in lama han ṭan kha ka duh viau naa ka khenthlak zawh ka ring chiah lo va, ka ngawi ta mai a nih kha. Kumin hi kan thlawhhma lak a zau deuh a, i thiam ang angin ram lamah min pui ve ang a, a bak han tih tur tehchiam a awm lo a nia" a ti luam a. Ngaih a ngam ta huai huai e. 

"Zep lohah chuan khawpuiah te kan awm a, lo neih hi kan ti ve vak lo nen, hlo thlawh hi ka thiam em êm kher lo maithei, mahse, inzir ve theih a nia..chuan ti daih ila, saw sa lu saw in tar hnem angreng sia, in tlangval chuan em ni kap thin le" ka ti ta râwih a. 

Ka pi chuan, "Ni nang, kan tlangvala zawng sa lamah a kut a hmui lo khawp, a û zawkin a kap ve ṭhin a, a zarah sa kan ei ve thei reng mai" a lo ti chuar chuar a. Sawi leh mai tur ka van deuh. 

Thil ka hrechhuak ta thut a, "Taka ka pu, Hnêma te kha Burma tan inah chuan an han tâng ve tak tak em ni?" Ka ti hluai a. An nu nen an inmelh rulh, "Tâng lah lo ve. In tan chuan Hnêma hi a huatthlalaawm ve ngawt ang chu! Lalpa bula hêktu che kha a nia. Zêp nâk emaw kei pawh hian ka ngaina fahran lo viau asin" a ti ta a. Ka thinrim thar leh deuh, mahse, a sâwt dêr si lo. 

Zanriah chhum hun awm velah an rawn haw ta phak phak hlawm a, An tlangvala chu Ṭhianga an ti mai a, a û nupui nei erawh Ralngama a ni thung. A nupui, an monu hi Siami an ti bawk. An fa pahnihna tur a lo chhiat a lo nia. An la nei leh ta rih lo a nih hmel. An kawmthlang lawkah tuikhur a awm a, a zia viau. Kan la inbe lûmlâm vak lo, ka kimki lo thei si lo va. Kan dinhmun inthlak chiang ta lutuk chuan ngaihtuahna te hi a titawi tup mai a, chhungril taka hlim hi a harsa tawpkhawk, beiseina erawh kan la nei vek. Tlanchhuah ngei ngei kan tum, min rinngam hun âwm velah nunna thâpin kan chhuak ang. Ngaiha leh Saia te pawh an awm hrang ta a, an awmna te eng nge an an ve dawn hlawm ni. Zanriah kan ei ta, maian bai tharlam tak chuan ka chaw ei a titui phian a. An sanghal sa rêp bâwl pawh a tui lo miah lo. 

Chaw eikhamah chuan Ṭhianga chuan, "Chama, zawlbukah riak ve rawh aw. " A ti a. 

Tlangval dang ten min lo ngaithei lo viau ang em le. Mahse, riah chu ka châk tho mai. "Aw le, a ṭha reng alawm" ka ti a. 

Ka pu pawh chuan, "Mikhual rilru i put rei lutuk chuan hrehawm i ti mai mai zawk ang" a lo ti ve vat. Lenglen hun âwm velah, "Ti rawh le. Nula rim ila, kan tlang mai dawn nia" a ti a. Kei pawh chuan ka zui chhuak ve ta a. Lal in lam chuan ka lung min lên viau nain Ṭhianga tan rim tur an awm ve bawk si lo, bakah rualpawl tam kha pawi ka ti lem lo. Zawlbuk piah deuh hleka in lian angreng takah chuan kan lut ta a. Kan nula rim tur niawm tak chuan Ṭhianga chu a lo be sawk sawk, a nui sâng reng bawk. Inleng dang pawh an awm ve. Kan nula rim chu Chawngi a ni. Eng chawngi nge a nih ka hre lo, kei chu kil khatah ngawi rengin ka lo ṭhu hle hle mai. 

Tlangau a rawn au a, an ngawi ta ṭhap. 

"Khaih khaih khaih, lo ngaithla r'u le..naktipah hian an lo rêl lawk tawh angin Sarva lui khuai lak tur a ni a, ṭhalai zawng zawng te kokim taka kal ṭheuh tur a ni e. Lal mualah innghahkhawm tur a ni" tih thu chu. Tlangval pakhat chuan, "A va nuam leh dawn êm..Chawngi, i kal ve ang chu tiraw?" Tiin Chawngi a melh a. 

Chawngi chuan, "Kal ve leh ngei ang, a nawmzia kha ka la theihnghilh thei lo" a lo ti ve var bawk. Kei erawh chuan rilru dang ka lo nei..

Ṭhalai tam zawk an kal ngei ang a, kei leh ka ṭhiante tan chance a ṭha dawn riauin ka hria..kal ve loh vek tum ila, ṭhalaite chhuah hnuah engtin emaw relhrûk dan a awm ngei ngei ang. Ka beiseina hi thamraltir lo hram rawh aw..Lalpa..