Leiruangtuam 2

LEIRÛANGTUAM (2)

Ziaktu : Toni Râlte

Ka thil hmuh avang chuan ka ṭhiante ka ko ta chul a. An rawn lang ve nghal sap sap, lung leh lung inkara mihring leng tawk vela lo kaw ringawt chu a mak dangdai ve bawk a ni. Ngaiha'n, "Lut ang u" tih leh hma hruai a rual nghal. Kan zui ve nghal sap sap. Kan bungrua nen chuan kan leng lo lek lek zel. Ka rin ai daihin pûk chu a lo thûk. Dinglamah a peng ta thut a, kan zawh lo thei lo. Pûk chu kan chhuahsan ta hlawl mai. Khai aw! Lui awzâwng a lo awm tawh lo. Pûk kan zawha dinglama kan pen khan lui chu kan pensan niin a lang. Ruam rai zâl nuam zet mai kan chuang chhuak a, a lo eng uar bawk. Thing leh maute chu chhur rual niawm an ni. Thing mak deuh deuh bakah pangpar mawi dangdai em emte an lo awm leh thluah bawk. Thing hmun a rualrêm laiah chuan kan han ṭhu hahdam tê tê phawt a, "Tui awmna bula riahbûk kan sual loh chuan kan tan a buaithlak ang" Kima'n a tih chuan tui awmna lama kan ngaih pan phawt chu kan titlu ta a. Mual dung chu zawh zelin kawngṭum niawm tak, chul rep tawh si kan pawh leh ta hlawl. A hnim deuh avangin kan han sam fai pah thuak thuak a, kan zawh leh ta ngat ngat. A tawpa tawpah kawtchhuah niawm tak kan pawh leh ta hlawl mai le! 

Kawtchhuah a nih ka rinna chhan pawh lungphun insanhleih angreng tak tak panga a lo inphun a, lungdawh a lo awm zûi bawk. Tin, Bûng lian tak a lo zar duai bawk a, engkim chu chul deuh rup tawh mah se; he lai hmun hi hmanlai khaw hmun hlui ni ngeiin a lang. Lungphuna inker milem erawh bawlhhlawhin a bawh nasat tawh avangin eng ber nge a hriat theih tawh lo va. Khua pawh a tlai ta duai mai, kan han inrâwn khawm a, kawtchhuah a nih hmel bawk nen, khaw lam pana kal chu kan ruahman dan a ni leh ta phawt. Kawngṭum hlui niawm tak chu a la hriat theih rei ruai a, kawng k

han sial chawp vak pawh a ngai lem lo. Kawtchhuah aṭanga 5 mins awm vel kan kal hnu chuan khaw hmun hlui niawm tak chu kan pawh ta. Khaw ram an tih chu hei ngei hi a nih dawn hi ka ti rilru nuah nuah. Mak ka tih êm êm erawh an in leh lo leh hmunhma niawm tak a la riruat theih chu a ni. Khatiang kawtchhuah nei pha chu hman hman ami an ni ang tih a hriatthiam theih mai a. Hetianga khaw ram tih hriat taka an sulhnu pawh a awm theih a rinawm tawh loh laia lal in niawm tak rêl lo la awm tlatte chu a mak tih loh rual a ni lo. Tin, tuna kan awm mêkna hi Mizoram a nih ka ring tawh lo. Burma ramri a ni tawh ngei ang. Mual pâwng leh zawl deuh laiah chuan kan innghat a, a hmasa berin tui awmna kan hriat a ngai. Kei leh Kima ten tui awmna chu kan zawng ta a, khaw tlak lam panin kawr niawm tak chu kâr loah kan zu pawh ta a. Tui a lo tlem angreng. Mahse, kan zawh chho zel a, eirawngbawlna khawp chu kan hmu thei mai e. Thlan rim nen kan ni huam tawh a, hmeichhe pahnihte pawn hrehawm an ti tawh ngawtin ka ring. Ka rin aiin an phunchiar lo zawk. Tui chu kan theihtawpa tam tuiûm siamin kan pu hawng ta a. Eirawngbawlna khawp chu a daih mai ang chu. Zanriah atan bekangsa bawk kan kang leh ta. Zanriah ei khamah chuan kan han sawi ho nak nak a. 

Map te pawh kan han en leh ngial,. "He khaw ram leh a chhehvel hi kan daidar vek chuan kan duh hi kan hmu ngei ang" ka tih chuan, "Ni e, ka ngaihdan chiah. He khaw ram hian kan thil zawn mêk lam a hawi ka ti, ka sawi thiam chiah lo" Saia'n a lo ti ve bawk. 

Zing taka thawha lui kama riahbûk sual kan duh avangin kan mu hma ta hlawm a. Khua a lum chu thuhran, thosi an tam angreng a, muthilh a har zêk. Zing lam dar 1 bawr vela ka chhing ve sek chu thawm ri nuai nuaiin min kai harh ta a. Midang pawh an lo tang hrû mai. Bûk pawnah chhuakin thawm lo chhuahna lam chu kan thlir ta ṭhap a. Ramhuai pêm an sawi chu hei ngei hi a lo nih dawn hi..hmeichhe puitling tawh chinin thûl an phur a, mipa lamin tlâm êm lian tawk tak an phûr ûr hlawm bawk. Naupang chenin ken an nei vek mai. An rak noh noh a, an sawi ber erawh a hriat theih miah loh. Kan zâwn an lo thlen pawh chuan thawm chu an dim chuang lo reng reng. Pa pakhat aw fiah tak maiin, "Hriangpui kan ban hman chuan a ṭha a ni mai. " A rawn ti lauh lauh a. Ka mumanga min rawn kotu aw nen khan a inang khawpin ka hria. Kan hnuaia kal hûl hûlte chu ngawi rengin kan thlir liam ta tawp, an liam fel hnuah harh thut niawm hrimin Kima chuan, "Ti nge kan lo biak loh a?" A ti ta hû. 

Ngaiha lah chuan ngaihsam fê hian, "Ramhuai pêm an nih kha" a lo ti awlsam êt. Hlauh enah pawh kan en lo tlâng niin a lang. Ramhuai an ni takzet ang em hriat lah va ni suh. Mizo ṭawng felfai taka "Hriangpui kan ban hman chuan.." tih thute kha ramhuai sawi a ni thei dawn em mawni le..tumah chuan mutmu tuahzai kan rêl zui thei ta lo. Kan rilru kan kâwm melh melh hlawm niin ka hria. Khua a rawn var a, mut kan kham lo tlâng tih kan cheziaah a lang reng. Mahse, kan tum angin lui kam hnaih lam chu zingkarah kan pan leh ta ṭâuh ṭâuh a. Phone signal tal hi awm ve se aw..

Luite kamah bûk chu kan sual leh ta phawt a. Eng lui tak ni ang maw? Khawchhak lam lui hmuh hi chuan, "Rûn lui a lehluan hma loh chuan.." tih thu hi a lang ve ziah. Zapâuva te'n an saui tan bawhchhiaa Thanhranga, Khuanglêng khua an rûn vak ṭum kha rilruah a thar..Chakawk lak pahin, nizana Hriangpui khaw chungchang an sawi kha ka ngaihtuah zawm a. Hriangpui khua hi a hming chauh chu hriatna ka nei tawh, eng lehkhabu nge ka ngaihtuah chhuak zo tawh lo. Kha khaw ram piahah khan khaw dangte hi a lo awm khiau ang em tihte ka ngaihtuah chuan, "Ninawm, i tumah chiang rawh" ka han inti leh rih a. 

Chakawk leh sanghaṭin kan pawlh ka chawh mêk laiin, Zopari rak chûl kan hre ta. Inthiar tura kal kha a nia. 

"Chama, Ngaiha lo kal vat teh u, ka thil hmuh hi" a tih zawm nghal zat. 

A ranga rangin kan vaiin kan tlan phei nghal. Changel hmunah a lo awm a, a hmaa thlan ang tak fai hûn mai chu a lo kawk vah mai. "Ehe le! Kan hmu ta" Ngaiha'n a ti ta chûl a. Chu leiruangtuam chu kan kil bial ta laih mai. Thlan chu a lo ang tak tak hle mai, a chungah eng thil mah a ṭo ve lo, a hnûm hliau a, a fai hûn bawk. Saia'n, "Tiru le..tukthuan ei phawt ila, hmanrua nen kan thawk phei leh dawn nia" a ti a. Bûk lam kan pan zui ta nghal. Kima'n fiamthu titak deuh hian, "Zopar, eng titiha va hmu nge i nih? I inthiarna kha a hnai ropui si" a ti a. 

 Nui sâng chung hian, "Ka inthiar zo kha changel lairîl hi chawhmehah la ila a tha ang tih paha ka'n hawi kual khan ka hmu ta thut a nih kha, a tirah chuan ka râp deuh alawm" a lo ti ve mai bawk. Ngaiha'n, "Ka râp tih loh tur, mi râp tih tur mate" a lo ti zauh. 

"Nia, mizotawng hi a har ve reuh lutuk a" Zopari paw'n a lo ti ve mai. Tukṭhuan chu hlim leh phur takin kan ei ta hlawm a, hmabak a êng bawk a, kan chaw lak pawh a ṭha ngiang reng e. Kima phei chu kaihthawh chawp a ngai. Zialte zuin kan han ṭhu khawmuang tê tê a, duhthu kan sam pah bawk. Ro chu lai chhuak ta ila, hawnpui nghal vang vanga Aizawl hmun aṭanga a thehthang dan ngaihtuah chu felfai berin kan hria a ni. 

Saia'n, "Khân pakhat chauh a awm vang khan kei beiseina ka lo nei ru daih tawh" a tih chuan, "Ni ngawt tak mai. Pûk bak kha he lai luh theihna khân dang a awmin ka ring lo" ka lo ti ve vat. Tichuan, kan ṭhu khawmuang rei ta bawk a, hmanrua nen leiruangtuam awmna lam chu kan pan ta ṭhâm ṭhâm a. Vanneihthlak deuhin a bula thingkung sang tak takte hlim hnuaiah ni sa lutuk tuar lovin kan laih theih hmel. Kei leh Ngaiha'n bul kan ṭan a, a lei a chang angreng viau, hmeichhe pahnihte pawn awl an tum bîk reng reng lo, suahdurin thiam leh thiam lovin lei an lo paihchhuak ve a. Kawng thleng vel kan laih chuan chhawl a hal tawh bawk a, kan ṭhu thlandai leh rih lawk. Zopari chuan, "I chau tawh em? I ṭang lutuk anih kha..hmanhmawh vut vut a ngai hran lo" tiin min rawn melh a. A biang tai têk leh a sam chhawllêng thli thawin a chhem len siau siaute chu an inchawih mawi hle. Ka hmu hmelṭha zual thut mawle. 

"Chau em em lo ve, engtianga thuk nge laih ngai dawn kan hre si lo va" ka ti ve mai a. 

Mary leh Kima lah an lo inngheng leh rial tawh. An inhmeh dun viau bawk si, an thîkawm rum rum dawn alawm le..

Kan han lai leh ṭan a, âwm chen vel kan lai thleng tawh tihin inralrinna hman pawh awm lovin thlipui a rawn tleh ta chiam mai! Changêl kungte chu an tlu deuh phawk phawk thei nia! Kan chhehvela thingkung sang zet zette chu an auh ri ṭhawt ṭhawt hlawm a, hmanhmawh baklêngin hmanrua pawh senghawi hman loin bûk lam kan pan ta. Kan bûk chu thlipui na takah a him dawn lo tih kan hre vek, Saia'n, "Engpawhnise, a chhungah tawmin kan rihna hmangin venhim tum mai teh ang u" a ti ta a. Kan lut ta diak. Thli thaw vûk vûkin min han chhem tak tak mai chu kan bûk chawpin min la daih ang tih hlauhawm tak a ni. Mahse, kan theihtawpin kan invuan nghet a, mihring 6 lai chu a lên bo zo ta bîk lo nge darkar chanve hnu velah a reh ve ta hram a. Lu te pawh a tihai lek lek alawm le. Khatiang taka thlipui na kha ka tawn âwm pawh ka la hre lo. Bûk aṭanga chhuakin kan thil laihna hmun kan pan leh nghal dial a, leiruangtuam bul lawka thing lian tak ding kha a lo bung hmawk mai a, kan lei laih khuar saah a zuk inhnawh tawt mai. Dar 3 a la ri lo deuh a, chetna hun kan la nei e tiin thing bung chu a theih ang anga senghawi kan ti ta a. Nula te erawh rawng va bâwl turin kan ti thung. Thuawih takin an kal ve mai bawk. Thing chu a len bakah a chang khawp mai a, chem nena beih atan chuan a hautak lam hrat a ni. Suahdur, thirtiang leh bawngtuthlawh leh chem bak hmanrua kan nei si lo. Kan insah chhawk zak zak mai a, lei laih ai mah khan a hahthlak zawk. 

Ngaiha pui roh chuan, "Thlipui lo thawk thut kha kei khuarêl a nih ka ring lo, kan thil laih huai hi a niang" a ti pek a. 

"Thil ni thei tak chu a ni" Kima'n a lo ti zat bawk. Kei erawh ka ngawi reng thung. Thilmak tak zawng a ni ngei mai, mahse, hetiang zawnga ngaihtuahna hman ka duh vak lo. Khaw thim thlenga kan beih takah chuan thing pawh chu kan dah chhuak thei ta hram a. Kan laih bak erawh a tuk lama laihah tiin bûk lam kan pansan ta rih a. Bûk kan va thleng chu hmai mang nen nuan hian an lo inchhem nasa mai a, an mit pawh a sen rûm tawh. An ni mei an nun ṭha thei lo lek chu niin, mipa lamin kan han buaipui a, kar lovah mei nunin chaw kan chhuangkai ta. Chaw vil chhungin a thlang li lian vak loah kan inbual sang sang a. Kan inbual zawhah nula pahnihte pawh an chhuk thla va zat. Tui tel lo hi chuan nun hi a lova hahthlak dawn tak êm aw. Dar 7 bawr velah zanriah kan ei a, "Naktukah chuan kan lai thleng tawh turah ngai ang. Harsatna kan tawk tawh êm lo'ng chu maw" Saia'n a ti a. 

Dailuah hâng hâwp hruih pahin, "Saw lai ami chauh saw em ni kan rin dawn. A dang pawh hi a awm lo'ng maw?" Kima'n a lo ti ve khauh. 

"Kan melh pah tho ang chu le" Ngaiha'n a ti a. A kham zui nghal. Kan chau tlâng bawk nen, chaw kan han ei puar chu mut a chhuak nghal ruih thei mai. Bûk a chhe lo va, a zia e. Kan han mu leh ta poh a, ka muthilh lai pawh ka hre lo. Thil chek ri dup dup niawm tak thawmin min kai harh leh a, kei hi harhvâng ve tak ka ni bawk nen..ka'n ngaithla chiang a, kan thil laihna bawr vel aṭanga rawn ri chhuak niin ka hre ta tlat mai. Ka ṭhu chhuak vat, ka ṭhiante erawh tui em êmin an muhil bawrh bawrh a. Keimahin ka va fiah mai teh ang ti rilru chungin torch light ka chuh thuai a, ṭhiante tihharh hlau takin ka tho ta ṭham ṭham. Bûk tualah ka'n ding leh rên râwn a, a khat tawkin a rawn ri leh dup ṭhin. A thawm lo chhuahna pawh a la ngai thlap. "Tu te tak ni ang maw?" Ti rilru chungin thla êng rinchhan chuan ka kun phei ta dûn dûn a, changel tlu phungte chuan kal an tisâwt lo viau, thawm dim ka duh bawk si. Changel kâr atanga ka va bih chuan, an êng chu a zuai hle a. Mi pahnih an niin ka hre bawk. Mihring an ni tih ka hriatchian takah chuan, bûk lamah let leh vatin, "Ṭhiante u, tho lawk teh u. Thawm chu in hre ve em? Kan thil laih kha chhunzawmtu an awm a nia..min lo zui vat r'u" ka ti ta mawlh mawlh a. Thawh phan nei miah loin an inperh tho vat vat hlawm, Zopari erawh chuan a mit a nuai chat chat a, a hâm bâi bâi bawk. Kan chempui ṭheuh hum chungin mipa ho chu kan kal hmasa a, a khat tawka ri leh dup ṭhin chu an ni pawn an hre ve ta. Kan hmanhmawh zual sauh mai. Changêl kâr atangin kan bih leh tê tê phawt a, kawl ṭawng niawm tak an hmang. Pahnih emaw ka tih kha pali an lo nia. A hmasa bera kal ka ni bawk a, "Tiru le" tih leh leiruangtuam lam pan chu ka rual nghal, min rawn zui ve ta vat hlawm a. Torch light-a ên kualin, "Tu te nge in nih?" Ka ti nghal rap. Hrelâwk ang hrimin hlauthawng leh chiâi hmel reng reng an pu lo. An awm ngaiin an awm reng tawp mai a ni. Saia chuan kei aia vin leh pawr hian, "Engvangin nge kan thlan laih sa in rawn laih ve ngawt a?" A han ti khar khar a. Anmahni ṭawngin an inbe nawk nawk, Saia bawk chuan a bula ding, amah ai maha palian zawk tur chu a âwmah a ṭhâmsak ta a, "Sawi ta che u" a ti rum ûl mai. 

Kawl ṭawng bak an thiam lo nge ni anmahni ṭawng bawkin an ṭawng leh tawh. Ngaiha nen chema tinin, "Kal bo vat r'u, kan sahsawm hma che u hian" kan ti a. Chem meuh kan han lek takah chuan hlauthawng hmel an pu ve ta deuh. 

"Engtin nge kan tih dawn? Ṭawng kan inhre tawn thei si lo" tia kan inrâwnkhawm chuan, Ngaiha chuan, "Laih zawhtir ila, mahse, engmah kan pe lovang" a ti hmiah mai. Kima chuan khur chhunga awm mêk bulah bawngthuthlawh a zu thehthla a, "Lai rawh" a ti ro hak. Zaizir nena kan han ṭan kawp takah chuan an hrethiam ve nge, a laih chhunzawm ta a. Mahse, awm nawm lohna riau ka nei tlat. An hlauthawng vak miah lo chuan min tiâwm nuam lo a ni ber ang chu. Pil khawpa thûk an laih hnuah pawh engmah hmuh tur reng a awm si lo. An beidawn hmel lek lek tawh. Suahdur nena luh ka tum lai takin, "Naute u, engmah a awm lo a nih hi..lai duh tawh suh u. Kan thil zawn hi a inangin ka hria" mizo ṭawng diktak hian an zinga tê ber chuan a rawn ti ta hlawl mai. Kawl vek ni turah kan lo ngai kha a nia. Mak kan ti tlâng ngei mai. 

"Mizo i ni ve elo?" Ka lo ti hlut a. Za vak lova nui chungin, "Aw zohnahthlak, Hrangtinluaia thlah kal zêl ka ni e. " A ti ta a. 

"Engvangin nge kâwl ṭawnga in inbiak si" ka tih chuan, "Kan hlauhthâwn vang a nih kha. Eng nge in zawn?" A lo ti daih. 

"In hriat ve kher a ṭulna ka hre lo" Ngaiha'n a tih lai chuan, "Ṭul ve bawk e, ka pui thei maithei che u a ni" a ti ta a. 

"Tir'u, bûk lamah phei phawt teh ang u" Ngaiha'n a rawn tih takah chuan midang pawh chuan an lo zawm ve nghal tliar tliar mai. Tichuan, bûk lamah chuan kan inzui phei ta hlawm a. Hnathawh kawr aia tihtlak deuh hlek tur chhe hrip hrep deuh vek an hah a, an lu a bukin an inziah lohna a rei tawh hmel angreng. An hmel chu a hlui deuh bum ti ila kan sawifiah ber awm e. Bûk tualah mei kan chhep a, kan thu bial ta laih mai. 

Ngaiha chuan, "Eng nge in zawn a? Tute nge in nih han sawi u la, keini hi Aizawl atanga rawn kal kan ni e" tiin bul a han ṭan ta a. Patê ber khan a aw thian kharhin, "Keini hi Hrangtinluaia thlah kal zel, Hriangpui khaw mi kan ni a. Rei tak Burma tan in-a kan tân hnuah kumin kumtirah khan kan rawn chhuak ve chauh a, burma sipaite titi aṭangin heng lai ram velah hian leiruangtuamah ro phum rûk a awm thu kan hriat avangin kan rawn pawngpaw zawn ve tawp mai a ni. Kan khaw awmna lai pawh kan hre tawh bik lo, kan tân hlanin khaw thar an lo kai tawh si a. Chu zawng chu a ni e, kei hi Hnema ka ni a, hei hi Thanghlira, chuan hei hi Hmunmawia, chuan kha kha Puiliana a ni bawk. Khaw thim tirh khan he lai hmun hi kan rawn thleng a, in laih zawh loh saw kan rawn hmu ta sia, in awm hnai tih kan hre bawk lo nen, kan laih chhunzawm ta mai a ni" a ti ta dap dap a. 

Zopari'n midang ṭawng hmain, "Hriangpui a?! Thawnthuah chauh a lo awm emaw ka tia, Chawngmawii leh Hrangchhuana thawnthuah khan Hrangchhuana kha Hriangpui lal fapa a nih kha..khami Hrangchhuana te khua kha em ni in sawi?" A lo ti var. Ka var uar mai, ni dawn tak. Class xii rapid readerah kan zir tawh tak kha mawle. Kha thil kha thawnthu satliah a lo ni lo tihna em ni dawn? Tin, khaw rama kan riah zana pêm hote khan Hriangpui ban hman an tum kha a nia, chu khua chu a lo la awm rengte hi a ni lo maw?! Ngaihtuahna a buai ṭan riau mai. 

Hnêma chuan, "Ni chiah e mawle, kha Hriangpui khua ngei mai kha a ni e kan khua chu. Min thlahtu te sawi danin Hrangchhuana kha Chawngmawii te khaw lamin a lu an laksak tihte, fa a hring hman lo tihte kan hria alawm. Amaherawhchu, A farnu Roluahpuii khan pasal neiin nau a pai laiin pasal a sûn a, a pa in lamah let lehin a fapa lo piang chu a pu Hrangtinluaia chuan a ṭhalbê atanga chhuakah ngaiin a thih hnuah pawh a aiawha rorêl turin a ti ta a. Chumi thlah kal zel chuan khua kan luah chho ta zêl a, thlangtla ve duh lovin ramri-ah awmhmun an khuar a, hun a kal zel a, kan ramngaw te daidar a nih tak zelah chuan khaw thar an kai chho ta zel a, kei ngei pawh Hriangpui khaw tuiliak ngei ka ni e. " A ti ta a. Mak kan ti tlang hlawm teh e. 

Saia chuan, "Chuan, engvangin maw burma tan in-ah chuan in tân a?" A lo ti ve a. 

Puiliana a tih khan, ṭawng pai lek lek hian, "Kan ramchhuak kawng kan bo a, ramri hrûla awm kan ni bawk nen, eng sawi set set lovin min man tawp mai a ni. Tin, Hriangpui khua hi hman aṭanga an ngeih loh, an ram chuhpuitu anga an ngaih a lo ni chhap bawk nen" tiin a chhang a. 

"A nih in khua chu lal neiin in la awm tihna em ni?" Ka tih chuan, "A ni mai ang chu, Lal bân an nih hunah khan kan khawtlang chuan duh ve lovin Ṭiau râla chhoh an duh a, mahse, khatihlaia an lal khan 'Pawihhoin min ngeih chuang lo vang. Kan khua hi hmuh theih loh leh daidar theih loha kan siam a ngai' a ti a niawm e. Tichuan, tuma la daidar loh ramngaw chei hnûmin awmhmun an khuar zui a, khaw luhna khân pakhat chauh a awm an ti. Khaw mite chu tumah an khaw ramngaw huam chhung tih loha chhuah an remti lo bawk. Tichuan, tun dinhmunah pawh khaw thar an la kai ta zel a nih hmel e. Ṭhangkhat lian dawn tan inah khan kan tâng si a. An chin kan hre zui ta lo a ni" Thanghlira chuan a ti a. Kan thil tawn teh hrep chuan min va tibuai ve le..

Kima'n, "A nih, burma sipaite titi in hriat chu eng nge ni reng reng?" A lo ti ve vat a. Hnêma bawkin, " a..an sawi kan hriat rûk danin Japan ral len lai khan Japan puithiam thenkhat te khan zohnahthlak unau te hnenah lawmthu sawi nan an thil hlu tak tak an pe niawma sawi a awm a. Chung thil hlute chu mingo hoin an hriatchhuah hlauin kan unaute chuan leiruangtuamah an phumbo vek e tih a ni. A dik em tih finfiahna erawh kan nei law" a ti bul bul a. 

Kan thaw hawk hlawm. Keini chauh lo pawn thurûk chu an hria tih a chiang ta a. Burma sipai lam pawh hian an lo zawng ru ve reng ang em? Intawhchilh hunte hi a la awm mai lo'ng maw?! A mak mang e. Kan thil tawn chu mumangte pawh a ang rum rum alawm le. 

Ngaiha chuan upa chan chang takin, "Engpawhnise, kan inhrechhuak tawh bawk a, kan thawh ho mai a ngaih hmel. Naktuk varṭian aṭangin kan laih hmabak saw laih tum ila, an sawi ang thil a lo awm tak tak a nih chuan a sem te pawh kan insem mai a niang chu..a ṭha mai em? Pute u" a han ti a. Hnêma chuan, "Ṭan ho mai loh chuan burma sipai lam hi an rawn hrâng thut thei, an tan ina luh leh ai chuan thih ka thlang zawk" a ti hmiah mai. Midang pawh chuan an lo thlâwp ve tliar tliar a. Mutbu pawh an nei si lo, ramhnuai hul laiah an lo mu tawp zel mai a lo nia, ei leh inah erawh an buai tehchiam lo vang. Keini aiin ramhnuai an hrechiang zawk bawk ang a. Rinngam tur nge tihah ka buai ru viau. Mahse, ṭhiante chuan an rin hmel angreng si a, chulai kara lo rinhlelh ṭâlh kha nuam ka ti lo. Meipui bul a hul lai leh rem laiah chuan an mu a, keini erawh bûkah kan lut dial. 

Zawitê tê hian, "Kei hlauhthawnna riau ka nei a nia, ṭawng huatthu suhah mizo ṭawng an hman avang hian rin bur chi an niin ka hre lo" ka ti ta a. Ngaiha'n, "Ka hria alawm, lungngai suh u, pakhat tê têin kan inmenchhawk dawn nia, kei ka duty hmasa ber ang" a ti ta a. Ka thaw huai mai. Zêp nâk emaw kan muthilh lai remchangah lain min lo phil phiar ang tihte a hlauhawm tlat! Burma jail-a han tang tawh phei chuan pawisak an neih hmel vak si loh. Kan vawikhat inhmuhnaah kan thil laihsa an rawn chhunzawm ngam ve ngawt danah pawisak vak an neih ka ring lo a ni. Ka bula mu Zopari chuan, "Cham, ka châwn hi lo karkalak teh a, a râwl e. Ka ruhseh a chhuak leh dawn mawni" a ti ṭiau a. Ka bula mut a chuh ta tlat hi ka hrethiam lo, min ngaizawng âwmin a lang bawk si lo. A sawi ang chuan rem leh rem lovin a chawn chu ka khan bet a, "Umm, tikhan a zia. A chhungril hi a za ṭhin a" a ti a. A muthlu diar diar mai. 

"Muthilh tum rawh" ka ti sup a. Kei tak pawh chauh nen ka chhing ta duar duar a, Ngaiha chu a rintlak meuh ang chu maw. Ka muttui lai takin min rawn kheuh zauh zauh a, ka meng nghal kâwk. Saia a lo nia, "Duty ve lawk ta che. Ka meng thei tawh ngang lo" a ti zawi sup a. Zing dar 4 a pel tawh. Mizo tlangval tih takah thawhphan nei miah lovin ka tho chhuak nghal a, rem deuha ka mut chuan ka muthilh leh mai ka hlau a ni. Ka ṭhu mu ta a. Ṭhiante chu an hnar bawrh bawrh mai. Bûk pawn lam thawm pawh a hriat theih meuh lo. Va bih chu ka châk viau naa, engmah a nih si loh khan an tan pawh a nawm loh ka hlauh vangin ka bihthla ta êm lo. Khawvar ka nghak thleng a, Kima a rawn harh hmasa ber a, a tho ta nulh mai. Kei erawh ka mit vang em mawni ka lu a na bûr mai a, ka chhing vang vang phawt. Kima va chhuak chu a rak ta hlut a, kan harh fai ta vek mai. Kan tho ta phak phak a, buk pawna kan va chhuak nâk chuan kan mikhualte kha hmuh tur reng an lo awm tawh lo. Ka hlauhthawn ang ngeiin maw?! Hmanhmawh zetin leiruangtuam lam ka pan a, min rawn zui ve nghal zat. Kan va thlen chuan zana kan kalsan ngai ngai khan a lo la awm lawi a! Hmanrua te pawh an awmna ngaiah an la awm vek, lei pawh laih belh a ni lo tih kan chiang tlâng viau. A nih chuan Hnêma te kha khawiah nge an kal tak ang le?! Ti nge engmah sawi lo va an kal daih ang? Ngaihtuahna buai ru fêin eirêl kan buatsaih a, buhfai pawh kan rên deuh a ngai tawh nen, no 4 kan chhum. Mary leh Zopari lah a fâla kal an ngam meuh lo, a chhan kan zawh lahin sawi tur an hre bawk si lo. Kan mikhualte bo ringawt chu a mak viau mai. Mahse, lehlamah burma sipai an hlauh vanga kalbo ta an nih a rinawm tho. Tukṭhuan kan ei khamah chawl khawmuang loin kan thil laihsa chu zawh fel ngei tumin kan lai leh ta ṭâuh ṭâuh a. Kan lai thûk ta viau mai. A thim deuh ruk tawh mawle. Mahse, engmah han laihchhuah kan nei bawk si lo, mang a ang ṭan ta deuh. 

Saia kaichhuakin ka lut ve zat a, na fêa ka han cheh chuan a ri ta dup mai le. Lei sakhat mai zawng niin a lang ta lo. Kan inmelh hê hâw a, "A hnai tawh a niang" Kima'n a ti sup. Phur zetin ka lai ta ngat ngat a, thing niawm tak hi ka chek ri ta dup mai le..kan tang ta hrâ mai. 

Ngaiha a rawn zuang thla ve a, "Ṭang ang aw, ṭhiana" ti nghutin na fê hian lei chu a han lai ta a. Kei pawn ka chhunzawm ta zel. A tawpa tawpah thingphek keh them niawm tak kan lai chhuak ta. Kan phur ta sawt mai. Kan lai ta sâuh sâuh a. Kuang niawm tak kan lai ri ta dup mai le. Helhhawlh an tih ang hian kan awm ni berin ka hria. Kuang niawm tak kan lai chhuak ta ruau mai le. Phur namên lohin kan phur ta. Kuang chu zawn chhuah a buaithlak deuh avangin a hmuna hawn mai kan titlu a, Saia'n a hawng ta. 

Kuang chu makti zetin kan melh ta reng a. Kuangah chuan ruhro a lo mu zân mai a. Kuang lian tak niin ruhro bulah chuan tangkawrua , lunghlu bakah rangchakchâk hi a lo awm raih mai le! Lungphu a rang dat thei mawle. 

Aw khur lek lek hian, "Engtin nge ni dawn le?" Ka ti sup. 

Kan inmelh kual hrek hrek a, Ngaiha a phanchang ber chuan, "A ranglama lak a fuh ang..tiru le" tih leh rangkachak tlang lian angreng fê chu ban a rual nghal. Mahse, mak tak maiin lir a lo nghing leh ta dur dur mai, lei chu a insâwi nasat êm avangin kan chiâi lo chauh. Ruhro te chu a invawrh ang lâwp lâwp a, hmun nuam tak zawng a ni lo mawle. Zopari te hlauhlawp hmel chu ka hmu chiang viau, mahse, mipain kan ti laklawh tawh tiin rohlu awm ang ang chu a theih ang angin kan lakhawm ṭan ta a. A tam thawkhat viau e. Lirnghing a zawh meuh chuan kuang chhungah chuan ruhro chauh a mu ta. Kan inkhai chhuak ta liam liam a, kan ro laihchhuahte chu puana fûnin bûk lam kan panpui ta. A hmun kan thlena kan han thliar hran takah chuan cheng maktaduai 1 hû ṭheuh kan dawng thei dawn ta. Kan thaw huai huai hlawm mai. Chung rohlu te chu ṭha taka puana tuamin kan dah ṭha ta a. Ngaih a ngam ta. 

Zanriah kan rêl pawh chu thla a muang bawk a niang, kan phur sûrh sûrh viau e. Mahse, kan zan mu chu thil danglam tak kan tawng ta. Ka chau hah ve nen ka muhil hma angreng a, min kheuh ngat ngattu an awm avangin ka harh hlawl mai. Zopari chuan min lo melh kar a, "Cham, thawm chu i hre ve em?" A ti sap. Ka meng nghal kâwk a. Thawm erawh ka hre mai lo. Mahse, ka'n ngaihchân vang vang hnu chuan eng thawm emaw chu ka hre ta. Tui dai thawm a ni lehpek, Zopari chu ngawi tura signalin ṭhiante tihharh hlau takin bûk kawngkaah chuan ka va dâk a. 

Puanhlap tih mai theih tur hi a veng lup a, a tuium bur lah a lian hret. Chu pa bawrchhawr tak chu a sam a sei hnûp a, a tukhumah a zial ngoh bawk. Tui chu a dai barh barh a, a ngam hmel viau, kan bûk lam a rawn hawi chiah chu a mit a sen rûm mai. Engdang sawi lo chuan kan bûk lam chu a rawn pan ta a. Kei lungphu dut dut reng tan chuan hlauhthawn a na duh kher mai. Mak tak maiin bûk tual a rawn thlen lai awm reng reng ka hre lo, ka hriatchhun chu bûk a rawn thlen hmain ka hmuh lai rengin a ral daih mawle! A mak mang e!, Ramhuai a ni ang em? Ka hre tawh bîk lo e a. 

Zan riah pawh a nuam tehchiam lo khawp mai. Thinthiin ka muhil lo tihtheih a ni e. 

Khua a rawn var ta a, thawh ka hai ta chiah rêng a. Ṭhiante an chet suau suau hnuah chauh ka tho ve. Ham bâi bâi chungin ka tho chhuak ve ta a, nizana ka thil hmuh kha sawi kher erawh ka tum hran lo. Tihhlauhthawn ka duh vak lo. Kan chin tur an sawi ta nak nak a, Ngaiha leh Saia te chuan leiruangtuam dang zawn belh an duh a, midang zawngin hawn kan duh thung. Kan thil lak kha a tlem lem lo bawk a, kan vaia kan insem paw'n awmzia a nei pha viau ang. Duhâm chuan chinlem a nei lo tih ang deuhin sumdawng mi tih takah Ngaiha te lah chu an ṭang na angreng si. Kan inhnial ta bap bap mai. Tukṭhuan kan ei kham chuan insiam nghala a theih ang anga hawn kan tum ta a. Saia te erawh an lungawi tehchiam lo, hlim hmel pawh an pu thei a chha a ni ber e. Bungrua kan han khungkhawm a, Zopari leh Mary te pawn a rem ang angin an lo rem ve a. Chutia kan buai mawp mawp lai chuan Ngaiha chuan, "Haw u la, kei leh Saia erawh chuan a dang kan lo zawng ang e" a ti ta a. Kan melh ṭhap ringawt. 

"Thiante u, kan lak chinah hian duhtawk ila a ṭha mai lo maw? Bakah buaina dang kan tawn hmain he lai hmun chhuahsan hi a ṭha" ka ti nghut a. Ka lungawi tehchiam bik tawh lo. 

Kima pawh chuan, "Ni e, buaina tawh a hlauhawm, kan ram chhung niin a lang tawh si lo va. A nger zawngin awm lo teh u" a lo ti vat. Ngaiha leh Saia te erawh an tum a ruh sauh emaw tih tur a ni. Zopari chuan, "A ṭha lawm, awm se la, kan thil lak erawh in chang ve thei lovang. A dang in zawn dawn tho chuan" a ti ta hmak mai. Saia'n, "Khanglang a! Kan thawhrim zar zova la thei in nih kha, chutiang a nih dawn chuan he tah hian insem nghal law law ang u" a ti ta tûn tûn a. A meng rum ûl bawk si, Ngaiha lahin, "Dik chiah, kan chan tur kan la nghal law law ang..phawrh ru le" a ti hmuk a. Kei leh Kima'n ro chu kan ak kha a nia. Phawrh kan tum bik si lo, "Kan phawrh dawn a nih pawhin tuikhawhthla kha thleng phawt ang u" ka ti ve tlat. A chhan chu englai pawha min vila min enthlatu an awm hian ka hre tlat a, ka hlauthawng a ni. Ngaiha dawhthei lo chuan, "Phawrh rawh" tih leh a chempui lek a rual ta mai le! Mary a rak tuar. Zopari erawh chuan thinrim hmel zetin Ngaiha te chu a lo melh ling hlar thung. Chutia kan intin uaih uaih lai chuan, "Duhtawk rawh u, in vai khan in thi dawn" rawn titu a awm ta. Hnunglam kan hawi nâk chuan Hnêma leh a ṭhiante ngei khan silai kengin min rawn pan ta chhur chhur mai. 

"Eng nge a awmzia?" Ka lo ti hû a. Ka rin loh lutukin thil a thleng a tin ni. 

"In vai hian kan lalpain a hmu duh che u, chuan, in rosum te kha kan chanpual a ni bawk" tiin a silai a kau nghal rap rap. Tumah kan hamhaih hman meuh lo, a ṭhiante chuan kan kut min hnungkhirhsakin kan bungraw ah te chu an phawrh ta vek a, silai an neih miau avangin kan tan chetlak ngaihna a awm ngang lo a ni. 

"Kal ang u le..Hriangpui khua kan pan ang" Hnema chuan a ti leh hmuk a, kut phuar chung chuan kan zui lo thei si lo. An rawn lan hma khan helai hmun hi kan chhuahsan thei reng asin le..Ngaihawma leh Sailiana vang vek a ni. Thin a rim ṭûn mai. Lui chu kan zawh chho a, kut phuar chung chuan kal a lo harsa ve bawk nen, Mary leh Zopari an pai khat khat reng, hmeichhia mah nise, an dim reng reng si lo. Lui dung chu thui fê kan zawh hnuin pumpelh kawng niawm tak kawngṭum a lo awm a, chutah chuan min pen puiin ramngaw lamah kan liam phei leh ta a. Ram lah chu a changin a ngaw khup mai a, Mizoram chhung a ni thei tawh lo reng reng. Ramngaw kan pel fel a, kawng chho ulh zet mai zawh chho lehin a tawpah tlang zâwl kan thleng ta a. Tlâng aṭang chuan an khua chu a lang ta iar mai. Karei! Hmanlai hunah kan kir leh a ni hawt e. In dingte chu di in chhetê tê vek an ni. In 100 chu an tling lo maithei, a tam erawh an tam thawkhat viau e. Kan chhuk leh ta ngat ngat a. Kawtchhuah kan thleng ta. Naupang rual ho an lo awm nual a, makti zetin min lo melh tang hrû hlawm mai. Kawr pawh ha loin dulkiar ling leng hian a ni an lo awm ni, hrenpereng niawm tak zawng an kaih ve e. Zopari chuan zawitê hian, "Cham, ka mumang nise ka ti, a ni hial lo maw?" Hawi kual pahin a ti sap a. 

"A mak khawp mai" tih bak sawi tur ka hre lo. Kar lovah khua kan lut ta a. Nunau in awm ho leh naupang rual ten min zui duah duah mai. Puitling chuan kawr chu an ha ve tawh a, mahse, a ṭhing lulai hlawm lutuk. Changkannain a la man phak loh mizo khuaah kan awm chu a ni ta reng mai. Lal in niawm tak sei pût mai kan thleng ta a. 

Sumhmun aṭangin Hnêma chuan, "Lalpa, sal chu ka rawn hawnsak ta che asin. " A ti ta lauh lauh a. Sal angah maw min lo ngaih le..

Lalpa niawm tak hi a rawn pen phei thoh thoh a, vaibêl a pet kawh vû bawk, puankawp ni mai âwm hi a veng turh mai a, a bumroin lal niawm tak hmel a pu ka ti mai. Kawngkaah rawn dakin, "Hnêma, i tilawmawm e. Rawn hruai lut ta che" a ti a. A aw chu a chher lam lek lek a ni. 

Hnêma chuan, "Lut r'u le..in damchhungin lal bâwih in ni tawh ang" a ti nghut nghut a, lal inah chuan min khalh lut a ni ber e. Hrilhhai takin kan hawi kual ruai mai. Thilmak tak zawng a ni e.