Ka savate 6

KA SAVATÊ (6)

Ziaktu : Toni Râlte

Ni e, kan thil tawn teh hrep kha, ka ngaihtuah lêt paw'n nuam ka ti hlawl lo. Zoa te in leh ka in inkar ruam thim lai kan thlen khan kawng thlang lam rûam aṭang chuan thaw hulh hulh ri kan hria a nih kha. Patling thaw hulh hulh ni maiin ka hria. A tirah chuan ka beng chhe ri-ah ngaiin ka namnul a, mahse, kan kalpel ṭêp tihin kawng chhak aṭangin vawi leh khatah mihring nge ramhuai tih pawh hriat loh, dum zûla intuam phui vek hi rawn tlan thla puatin kawng thlang rûamah chuan a zuangthla ta mai a. Sangpuii a rak ṭhawt a, ka bânah a rawn vuan nghal chat bawk. A khurh nasatzia leh ka lungphu rinzia kha a intluk hial awm e. Ka bulah thlabâr takin a awm si a, mipa ka nih ve miau avangin ka phone flash light chuan ka zuk ên thuak thuak a, a ên thui thei chai si lo. A thim ruk mai a, kawng thlang lam hi mau hmun niin raw hûng lian tak pawh a awm. Thaw hulh hulh thawm kha a reh ve daih bawk. Thawm a reh leh lutuk chuan ka thauah min man a, ka khur ve ta hial mai. Sangpuii lah a ṭap titih tawh bawk si. Ka lêtpui leh ta ngawt kha a nia. Kal luihpui dawn khan amah kha a ṭang ṭung a, a thlabâr êm êm tawp mai a ni. Ina kan luh leh hnuah a ṭawng thei chauh. 

"Tu nge kha kha " a ti khur dat a. 

"Ka hre bîk lo. " Tih bak chhanna ka pe thei lo. A ṭhu a, a la khur deuh. Kei erawh ka zia deuh tawh. Zial ka zu vat a. 

"Hlau tawh suh, a ṭha vek aw. Mihring a nih kha" tiin ka hnem ngial a. 

"Aih, a ni lo, thaw ri te kha eng nge a awmzia?" A ti leh a. A hmai dâng lep chu lainat zetin ka melh tlawk tlawk ringawt. Ka uang châk ta tlat a, "I nu thlanah pawh i kal fô a, i hlau ngai si lo, i huai viau emaw ka lo tia" ka tih chuan, rum zeta min melhin, "Ka nu nen an inang hleinem. Ka nu thlana vawitam ka kal hnuah khatiang thil kha vawikhatmah ka la tawng lo. " A ti ram hmak hmak a. Ka nui suk ringawt. 

"Engpawhnise, Zan a rei tawh si a, riak mai rawh aw" ka ti a. A thaw hawk a, "Engtin nge ka pa te bulah ka sawi ang" a ti ta khauh a. 

"Nangman i hre zawk ang chu..tihian ti mai la, ka nu thlanah ka lo muhil daih ti la" ka ti ta ringawt a. 

"Vawikhatmah min hnawtchhuak a nih loh chuan, vawikhatmah ka la riakbo lo " a ti sap a. Ka ring nghet thlap. 

"Ka sawi ang chuan ti ta la, a pawi thui viau ang em?" Ka ti a. A hmui a pet fân fân a. 

"Ka hre lo le. Duhthlan tur dang ka nei chuang si lo va" a ti leh sep. 

Ka ding a, "Khumah sawn mu la, hetah hian ka'n mu ang e " ka ti a. Ṭi zetin pindanah chuan a lut a, kei pawh rizai pantê ka va la a, khua a la vawt lem lo bawk a. A tihtheih mai ang chu maw. Muthmunah kan thil tawn kha ka ngaihtuah neuh neuh a, mihring tûngchhoa kal chu a ni ngei mai a, thlahrâng tih dawnin min tihṭhaih chuang bawk si lo. Rûamah khan a zuangthla kha a nia, engtin awm zui tak ang maw? A zu tlahlum ta nge mawni dawn ni. Mahni in lumah chuan thla a muang ta deuh a, kei pawh ka muhil zui ve mai. Muansangzuali'n min rawn kaihthawh leh hma loh chuan ka harh ta lo. 

"Sir, ka hlau a nia" a rawn tih takah chuan ka meng kâwk a. Ka ṭhuchhuak nghal vut. 

"Eng nge thleng?" Ka ti hluai a.

"Engmah, mahse, ka hlau" a ti tham ṭiak a. A inthlahrung tih a hriat ngawih ngawih. Ka mutpui mai dawn nge? Ka ṭhut tlaivarpui mai dawn le..awmdan tur ber pawh ka hrethiam tawh lo. 

"A nih chuan ka mutpui mai dawn che em ni?" Ka ti a. Ka melh ngam bîk lo. 

"Ka hre lo" a ti zawi sap a. A tukah School kal a ngai dawn bawk si a, thawh ka hai ka hlau bawk si. Amah pawh zing khuantevîkah a haw thlak chu a ngai ang, a nih loh chuan ngaih loh lamah an ngai thei, keima lamah chuan venthawn ka nei lo. Amah a mualpho vak ang tih ka hlauhpui a ni ber. Ka ding a, "Hawh, ka mutpui ang che" tiin ka kai a. Min zui ve mai. A han mu te chu a ṭi dâk mai a, bang kil lamah a mu a, kan insi lo hrim hrim. Lehlam kan inhawisan ve ve. Reivakloah thlamuan hmel deuha a thaw sâk sâk ri chu ka hre ta a, kei pawh mutchhuakin min zêm a, ka muhil ve leh ta vang vang a. Ka harh meuh chuan a lo awm tawh lo. Dar 7 a lo pel vah tawh bawk. A thawh lai reng reng ka hre lo chu a mak mang e. A thawm a dim thiam hle a ni ngat mai. Rit lûkin ka tho a, ka lu bûr chu a ni nghual mai a, ka chezia hrim hrim chu ka phur hlawl lo. Nizanah chaw ka ei chhuah daih avangin chawhmeh ṭhing ho chu a rim a lo tui vak tawh lo va, "Canteenah inhnawhpuar mai teh ang" ti rilru chungin ka insiam ta a. Nizana mihring niawm tak zuanthlakna rûamah khan zuk dah ngei ka tum ruh hle bawk. 

In aṭanga ka chhuak chho chiah chu Baby lo chhuk tur nen kan intawk a, a hmel chu ka ngaihbel emaw ni a tla dûk mai a, eng emaw helhkam nei rûn hmel a pû. Min hmuh rual rual chuan, "Lo kal teh" tih leh min kaih a rual a, ka hrilhhai lek lek. In chhunga kan va lut chu a nu leh pa bakah a pî te chu ka hmu mai lo, min kai zel a, Hriati nen hian room an inṭawm mai a, chutah chuan min kai lut ta mai a. Mahse, kan luh rual chiaha ka hmachhawn zawnga an hun khum chunga Hriati lu thur bâm chunga buai hmel zeta lo ṭhu leh amah kila a chhungte lo ṭhu ṭhap chu ka va hmu a. Sawi mai tur pawh ka hre lo. Baby zawk chuan, "Nizan aṭang khan a buai tlat a. Kan rawn kaitho duh lo che a nih kha. Engtia tih chi nge ni ang le?" A ti ta a. Kei tehdaih min zawt chu a ngaihna ka hre hauh lo. Zirtirtu ka nih vangte pawh a ni maithei. 

"Engtin chiah nge a buai?" Ka ti sup a. Hriati lah chu min hmu leh hria ang pawn a awm lo, hriat hleihtheih si loh hian a phun bul bul reng ringawt. 

"Nizan dar 11 bawr velah khan ka zun chhuakin min kai harh a, ka va zung ka mu leh tur chu ani hi a khumah a lo mu hauh lo mai a. Ka zun zawh chiah avangin bathroomah a awm lo tih ka chiang si, tunhnaiah a mizia hi a danglam êm êm a, a ṭawng tam tawh loh sa nâk a laiin biak loh chuan a ṭawng ngai lo tihtheih a ni. Chuvang chuan nizan a awm lo pawh kha ka hlauthawngin ka ngaih a ṭha lo nghal a. Pawnah ka va chhuak a, ka hmu mai bawk si lo. Ka mangangin ka pate ka kaitho a, an rawn thawh chuan kan zawn risk ta ringawt a. Ka pa chuan tuikhurah ngawi renga a ṭhu a va hmu ta a ni. A rawn kai phei a, hliam leh pem engmah a nei lo. Kan muttir leh a, mahse, a rak niah niah reng a, a sawi ber kan hre thei bawk si lo. Engin emaw a tibuai niin ka hria. A sam a tuai thur vek a, a chang leh a nui a, a chang leh a ṭap bawk. Mi nazawng hriattir kan duh lo va, chuvang a nia engtin nge kan tih ang tih ka zawh che. Damdawi ina kalpui chi a ni ang em? " A ti ta dap dap a. Ka ngaihtuahna a kal thui viau. Nizana rûama zuangthla kha Hriati hi a ni mai ang em? Mahse, pem leh hliam engmah a nei bawk si lo. Bakah nizana kan hmuh kha chu a sang mah mahin ka hria. 

Rei fê hnuah, "Pastor ko hmasa phawt ula, ṭawngṭaina te rawn hmang se la, chuta a awmdan azir chuan Damdawi in chu pan zawk ula a ṭha lo maw?" Ka ti ta a. Hriati awmdan piahlamah a thil min hrilhte avang khan tibuaitu eng emaw a neih ka ring tlat a tin ni. Nu Tlani pawh chuan, "Ka ngaihdan chiah a ni. Kan pastor awm lai a ni bawk a, vawiin lamah rawn chho thei se " a lo ti zung zung a. Pa Zawma erawh chuan thutak fê hian, "Ramhuai hnathawh a nih ka ring lo. A taksa lamah chiang lo a awm a nih ka ring " a lo ti khauh thung. Sawi leh vak tur ka hre si lo va, "In tih dan dan aw. Ka sawi chhuak lo vang, ka tlai a hlauhawm sia, ka han kal phawt ang e, eng emaw a thlen chuan min lo hrilh vat r'u aw.." ka ti a. Min hrethiam khawp mai. Ka chhuahsan ta a. 

Rûam-ah chuan ka zu dâk vang vang a. Tuikhur mawng lam kawr tepen zawk chu a lang thei a, tui a awm lo thung. Enkawl loh tih hriat takin a hnim bum a, a thlang lawkah rawṭhing hmun lian ve tawk tak a awm a, a bul vel chu thing leh mau a ni deuh mai. Zuk tlak thlakna tur ber nia lang chu lui kawr tê, tui awm tawh lohna kha a ni mai a. A sang lutuk lo naa, khatia hmanhmawh phelênga zuanthlak chuan inhliam mai awl tak tur a ni. Hriati kha chu engmah hliam a nei lo. Amah a ni thei lo. Tu chu nge ni ang le? A zuanthlak hnuah thawm kha a reh zui hmak a, thaw hulh hulh thawm lah a zuanthlak rualin a tawp chat bawk. Mak tak a ni. Ngaihtuahna buai ru zetin School ka thleng a, Headmaster a rawn kal lo. Aizawlah a zin a lo nia. Phurna êm êm pawh nei loin class ka la a, a tui chawp ve theih mai. Ka thawh tirh khan Ss -ah ka la a, mahse, English writings lam hi Madam Zuali lak ṭhin kha a ni a, "Khawpui tlangval nge nge chuan i thiam zawk ang" tiin mi hnawn tlat a, SS-ah topic kan insem ve ta bawk. Mahse, class ix leh x chauh na nâ na chu kan vil hnehsawh ve khawp tho mai. 

Muansangzuali ka hmu lo. Hmuh kha ka inring lo hrim hrim bawk a. A chhung ten engtin tak lo dawngsawng ang maw? Phone a nei si lo va, chanchin han zawh dawn paw'n. Kan ti naw naw a, ban hun a lo thleng ve leh mai. Hriati pawh eng êm a ti lo nge ni min rawn be lo êm mai. Ngaihtuahna chu a luah ve deuh. An in a lo in hawn avangin ka peng kawi a. A lo reh dûk mai. Ka hawi vak vak ringawt, Baby ka ko a. An pi pitar tawh tak zawk kha a room aṭanga rawn chhuak boh bohin, "Dar 2 velah khan damdawi inah an kalpui ta a nih kha" a ti ta a. Engmah min rawn hrilh ve bawk si lo. An pi hi kum 102 an ti a, a beng hi chu a ngawng ve deuh tawh a, a mit erawh la ṭha tak a ni, tarmit vuah lovin chanchinbu te hi la chhiar thei a mawle! Nu Tlani nu zawk a ni bawk tih ka'n sawi tel hram ang e. 

A thar veka eirawngbawl a ngai si a, ka che vat vat mai. Bekangsa ka fry a, Isikut hnah ka bai bawk, tui ka ti riau tlat! A tawk der. Hmarcha ka râwt leh tawp a. Parawl tan chuan a tawk tiu teu viau e. Muangmarin ka inbual fai a. Ka inbual lai chuan ka phone a ri a, ka call back mai ang ka ti rilru ta ringawt. Ka inthlak fel veleh ka phone chu ka'n en a, Baby a lo nia. Ka call back nghal. 

"Aw, Sangzual, chanchin kan rawn hrilh leh ta si lo che a. Hei Lianpuiah kan phei pui a, an lo admit a. Ka nute chu an rawn haw ang, ka pi a ngaihtuahawm ve bawk sia, keiman ka awmpui mai dawn a nih chu" a rawn ti zung zung a. Nula senior tih takah. 

"Tunah engtin nge a la awm?" Ka tih chuan,

"Hei a la ṭawngvai bial bial reng mai. Engmah a ei duh si lo va, drip an khai a. Thu a awih rih viau e" a rawn ti a. 

"In buai deuh dawn chuan kei pawh ka rawn phei thei tho a nia aw" ka ti a. 

"A ngai rih lo vang, zanin hi han riak phawt ila maw" a rawn ti a. Kan dah ta rih. Ka nute ka be leh tê tê phawt a, chanchinte chu ka hrilh ve a. Pawi a tih ve hmel hle. Zanin chu chhuaha Muansangzuali pa kawm ka tum rilru ta a. Tleipuia chungchang kha sawipui ka duh ve hrim hrim. Min lo haw viau ang em tih erawh ka hre lo le. Nupa ta na nâ na hi chu a tira mize inang lo pawh hi an han chen dun rei chuan inang a mual mualte a awm ta ṭhin a. Kan kawppui te mize lak chin kan nei ve zel tihna a nih ber chu, Pu Thara pawh hi a tirah hetiang taka nêp a nih hi chu ka ring bik lo. Mahse, an han chengho rei a, Diki te nufain an tilâwm thiam si ang a, zâwi zâwiin an kaipêng ni turah ka ngai deuh. 

Zanriah ka ei kham a, thleng ka sil mêk laiin Pa Zawma te an lo thleng a. Ka rin aiin an rawn tlan rei lo. Lehlamah PHC awmna an khaw ṭhenawm Lianpui hi a hla lem lo va, tlan chak phei chuan darkar khat pawh tling lo va thlen mai theih a niawm e. Ka la kal ve lem lo thung. 

Chanchin han ngaihvenin ka han chho ve a. Nu Tlani rilru chu a hah hmel kher mai. A men pûai reng mai. Pa Zawma erawh patling tih takah a puitling viau. Pastor kha an ko ngei a, a rawn ṭawngṭai a, a hawnsan hnu lawkah Hriati chu a luak ta vak a, a luak lah chu a rimchhe hle a niawm e. A luah zawh chuan mu ta mai lo chuan tukverhah a dak ta vêng vêng mai a, mu tura an tih paw'n, "Ka thih a hun tawh" a ti leh ringawt ṭhin a. Chutah an nem mu lui chu an chelh hneh meuh lo a niawm e, a rak tuar tuar a, Baby phei chu a nam lêng lawp a niawm e. A awmdan chu rilru lam natna a an êm avangin hmanhmawh takin Pa Zawma nau fapa Tea an tih mai chu koin a hoin Lianpuiah an va inhruai thei hram a niawm e. A zia lo hle mai, Hriati thu min hrilh leh tuna a awmdan hian inzawmna a nei ang em le? Ka rilru a buai. Hlimi lah hrâng hle ang khan an sawi bawk si a. Ngaihtuah zui vak chuan ka buai mai mai zawk dawna ka hriat avangin an in aṭanga chhuakin Muansangzuali te in chu ka pan ta nal nal a. An lo awm ngei beisei ang. An lo êng pap a, thawm erawh a reh angreng. 

Kawta ka din vang vang hnuah insangphekin an kawngkapui lam chu ka pan ta a. Ka kik ta kauh kauh a, a ri rak a, Muansangzuali ngei maiin kawngka chu a rawn hawng ta a. Min hmu thut chu a phu ve zawkin ka hria. Ka nuih sak a,. "Lo lut rawh" a ti sep a. Ka lut ve nghal. 

"I pa a awm em?" Tih pahin ka hawi kual a. Luh chiahin ṭhut pindan a ni nghal a, rin ai tak chuan a phuisui ve reng mai. Veilamah choka a ni a, puan an zar a, ka hma zawnah pindan kawngka pakhat a awm a. Ṭhutkhawmna pindan lamah pakhat a awm bawk. 

"Aw awm e, a in thiar lawk a. Lo ṭhu rawh" a tih mêk laiin kawngkapui chu a rawn inhawng a, Diki te nufa an rawn inzui lut ve ta chiah bawk. Min hmuh chuan mak tih hmel zetin min melh ralh ralh a. Mahse, a ze ṭha zawk chhuahin, "Sir teh nawlh chu, i lo len ve teh hlawl a. Eng nge i duh tak?" A ti dam diai a. 

"Eng duh hran lo ve. In pa ka rawn kawm duh mai mai a. In ṭha a maw?" Ka ti khawmawi ve a. Ṭawngkam ṭhain sial a man an tih ang deuhin Diki hi tihlawm hmasak a ngai deuh dawna ka hriat avangin ka be chhe thiang tlat lo. 

"Aw..kan ṭha a ni ve mai, Kimteii hi a damsam hleithei meuh lo va, a nau pawh school pawh a rawn kal hleithei lo a nih hi.." a ti leh lûam a. Ka ner châk kher mai. A rem si lo. Choka lama an bathroom niawm tak kawngkhar a ri rak a, kâr lo vah Pu Thara chu a rawn lang ta a. Min hmuh chuan ani pawh a hamhaih deuh tih ka hria. Zu a la nghei a nih hmel, a hmel pawh a hma ai ngawt chuan pangngai tawh tak a ni. 

"E..kha Sir teh nawlh chu" a rawn ti ve hlut a. 

"Sir hi min ti fô teh suh u. A nuam lo, Sangzual tiin min ko ve mai r'u, kha i ṭha a maw?" Nelawm thei ang berin ka lo ti ve a. Kan boruak a fuh chho ṭan dawnin ka hria. Tleipuia hi ka hmu miah lo, a lêng a ni maithei. 

"Ka ṭhat ve lai tak a ni e. Eng nge i duh ve tak hlawl?" A hmela ngaihṭhat lohna châmbâng chung chuan a ti a. Ni e, kei ka zuk lang ve hlawl si a, ngaih han tihṭhat vakna chi a ni lo ve tho mai. An fanute lah rim rual an la ni mang si lo. Zêp hni hnê ṭula ka hriat loh avangin,.

"Nia, hei Pu Thar, thil pawimawh deuh sawipui tur chein ka rawn leng ve râwih mai a nih hi. Englo a nia, hei i fapa Tleipuia chungchang hi..vawi tam pawh kan la inhmuh hmain kan inngainain min nêl ve êm êm mai a. Amah hi ka hriat danin lehkha pawh thiam thei tak, rilru chak tak a niawm a. An classah pawh pakhatna ni zar zar ṭhin a ni tihte thlengin ka lo hre ve a. aa..kei hi pa nei tawh lo, pa thihsan ka nu ho va hmeithai kan ni ve a. Khatia ka pain min boralsan takah khan tum nghet tak ka nei ve a, ka pa khan zirna hi a ngaipawimawh êm êm a, rethei chung chung pawhin min kaltir ṭâng ṭang ṭhin. A duhthusam ber chu, 'Hausa tâwk niha thingtlang naupang, zirna ṭha zawka zir thei tura puih hi a ni' a ti ṭhin a. 

Ngaih loh lamah min lo ngaihsak lo hram u la, In rethei e ka tihna ni lose, Thingtlangah chuan khawsak a harsain, nang pawh inhlawhna i hmuh loh chuan buai ve thei tak tur in ni ve reng reng a. Chuvang chuan Tleipuia hi Aizawl lama ka nu leh ka farnu ten enkawla zirna ṭha zawk pek an châk êm êm a, ka pa duhthusam tihpuitlin nan pawh. Ka nei e ka hausa e ka tihna ni lo se, Pathian zarah a hmingin hlawhte ka lo nei ve ta bawk nen, ani enkawlna leh zirna senso na nâ na chu ka tumsak thei dawn a. Min enkawltir turin ka dil tawp mai che a ni. Nangni tan pawh thil ṭha tak a niin ka hre ve a, inzir puitlingin hna ṭha takte han hmu ve se, in tan vek tho a ni dawn a. Eng nge maw in ngaihdan le?" Ka han ti ta dap dap a. Ka inbuatsaihna ang thlapa ka sawi thei chu ka lawm kher mai. Pu Thara chuan a hnâr a tum dat a, Sangpuii melhin, "Mate, thingpui va lum la" a ti sup a. 

Muansangzuali kal hnuah, "A ni maw? Êee, i thu rawn ken chu a pawimawhin a lawmawm hle mai. Ni e, Bawihpuia hi ka fa phû lohin lehkha a thiamin a rilru a chak a. A chhuan pawh ka chhuang ve. A û pawh hi thiam ve tak a ni bawk. Mahse, i sawi ang khan an tet lai chhung zawng khan mi te angin english medium-ah te kan dah ve thei si lo va, a û in High School a han rah tak chiah khan english medium chhuak leh mizo medium chhuak inthlauhzia a lang ta a. Amah Mateii mi inzir peih leh taima tak a lo ni hlauh zawk a, tikhan matric pawh ṭha tak chuan a pass thei ta hial a. Bawihpuia erawh a û ang hian a inzir peih ve ang em tih hi ka hre lo. High Schoolah hian beidawngin a chawlhsan mai ang em tihte ka ngaihtuah ve fô mai. Aizawlah te chuan tun aia pawl hniamah pawh ṭhu mah se; English medium a nih kha chuan zirnain tlai luat a nei lo tih ang deuhin thiamna tak tak a paw chhuak thei ngei ang a. Ngawi teh, Sangzual, tun tut tutah chuan rilru siamfel a harsa ka ti mang e. A lawmawm viau rualin ka fapa neihchhun a ni ve a, ka innghahna ber pawh a ni. Ka hrethiam lo khawp mai a.." a ti ve ta mawlh mawlh a. Patling tak ṭawngin a ni a ṭawng ni. 

Diki chuan, "A lawmawm viau alawm le..Paa, a thlawn vekin kan thawh hah ngai loin Bawihpuia'n zirna a chhunzawm theih te chuan" a lo ti hlauh mai. Mahse, a tih chhan erawh ka hre tho. 

Sangpuii'n thingpui a rawn dah a. A thingpui lum ka in vawikhatna. A tui phian lehnghal. Pu Thara chuan, "A û ngaihdante pawh hi han ngaichâng ve ila, a nau nen hian a mei leh a tak ang maia inzui chawt an ni a, Mate, Bawihpuia chu Aizawlah awm se i duh em ni?" Tiin a fanu a melh a. 

Sangpuii chuan min rawn melh zawkin, "Ngaih chu ka ngai viau ang a, mahse, zirna ṭha zawkah han zir se chu ka duhpui tho. Kan tan zel a ni dawn a" a ti dam thlap a. Nizan lam a riahbo avang khan engmah a thleng ta lo êm ni dawn ni? Han inzawh chi a ni der bawk si lo. 

"Ni e, engpawhnise, lo inbe râwn ve ula, a theih hram chuan hei kum chanve liam hma ngei hian zirna chhunzawmtir theih tum ila, kum a laklawh hi chuan Aizawlah pawh admit duh loh chin an nei ve ṭhin si a" ka ti a. Diki chuan, "Inrâwn inrâwn a ngai lo, Aizawlah chuan han awm rawh se. A taksa tan pawh a ṭha. Bakah khawpui zia te han hre ve rawh se, Thingtlangah chuan naupang mâwl an ni leh ringawt dawn" a lo ti bawrh bawrh a. 

Mahse, Pu Thara chuan, "Amah te pawh kan be ve ang chu, i mak teh chung êm mai a. " A lo ti deuh hmuk a. Muansangzuali erawh a ṭawng tawh miah lo. Kei pawh ka sawi tur ka sawi zo tawh bawk a, hawn lam ka hnaih ta a. Tun kar chhunga an thutlûkna min hrilh turin ka ti a. An ni paw'n an pawm ve mai. Ka haw chho ta hnak hnak a. An in chhunga Muansangzuali ṭi dai khan ka ngaihtuahna a luh leh ngut ngut tawh. A pa khan zu a nghei zel chuan a tan a nuam ve deuh ang chu. Zoa te in piah ruam ka thlen chuan nizan ka hrechhuak leh zawk, mahse, engmah tawng lovin ka pel thei ta mai. Ka thaw huai nghe nghe. 

Ka nute ka bia a, ka kalna chanchinte ka hrilh a, a rilru a nuam sawtin ka ring. Hriati chanchin te min zawt ve a, a awmdan dik tak erawh ka hrilh duh lo. A buai leh vak ang tih ka hlau. Kan inbiak zawhah lum ka tih deuh avangin in leih tleng turin bathroomah ka lut a. Dar 10 a ri lek lek tawh awm e. Chutia nuamti zeta ka inleih hiau hiau lai chuan ka beisei loh tawpin ka in chu a rawn nghing ta der der mai! A tirah chuan lir a nghingah ngaiin ka ding ṭha ve hle hle a, mahse, a rei lu deuh a ni. In chungpa ṭawng lâwng lâwng thawm ka hre zui bawk. Nu Tlani thlabâr awrâwlin a rawn zui zat bawk. Pu Zawma'n ring angreng fêa , "Tu nge a?" A tih tâkah chuan lirnghing awzawng a ni lo tih ka hrethiam nghal. Pu Zawma a ṭawng zawh rual chiah khan ka bathroom bang chu hmawlh hmanga rin phei tih hriat zet hian a ri phei zar zar a, inring hman tawh hek lo, "Tu nge?" Ring zetin ka ti a. Tlanchhe khut khut thawm ka hre zui. Saruakin ka la awm si a, han tlanchhuah ve dawn pawn. A va buaithlak e aw. Pu Zawma thawm pawh ka hre zui tawh lo, a chhan chu in a nghing tawh tlat lo. Ka in hnuaiah hian Nu Tlani Broiler ar in hlui leh thingzai tlem azawng a awm a. Tin, a hniam viau bawk. Ka bathroom phei chu lei chhunvûma innghat a ni nghe nghe a, khatia hmawlha rin phei phak tawk lek a ni. Ka inbual zo a, ka inthlak sawk sawk. An la meng em tih ngaichângin ka han ṭhu rên râwn a, an thawm a reh tak êm avangin an mu tawh a niang tiin ka mu ve ta ngawt a. Engvanga kan in chu rawn sâwi chiam nge maw an nih ang le? Tu tak ni ang maw? Terini ka hrechhuak nghal zat, a thiltihte hi a ni mai lo'ng maw? Tu emaw ruaiin min tihthlabar a tum a ni thei ang em le? Ka hlau tehchiam hran lo. Muansangzuali nena kan thiltawn kha ka hlau fê zawk. Bakah in sâwi tih vel hi chu a common tlat! Mi in awm ṭha hle hle lai han sâwi chiam mai pawh chu a, a ṭhing ve ê. 

Ka inbual fai tak vang nge ka zâng ta deuh hawk nen, kâr loah ka mut a rawn chhuak ta a, ka muhil ta bawrh bawrh mai. Khawvâr hma loh chu mumang bo ṭhak khawpin ka muhil..ka zing tho pawh ka harh vâk mai. Nimin ai chuan ka phur ta deuh, tukṭhuan ka rêl a, zing chaw ei loh hi chu pum hian a haw êm mai a, nghei hi ka duh vak lo. Chaw chu ka ei sawk sawk a, school lam panin ka chho ta a. Ka kal hma deuh nge tumah an lo la kal lo. Canteen pawh a inkhar ṭhap mai. Rei mawi tawk ka nghah hnuah an rawn lang ṭan ta a. Ka thawhpuite chu an vai mai chuan mut hmu ṭha lo hmel zuk pu vek a! A engtizia chu ni maw? Madam Zuali phei chu a meng sen rûm mai. An ngui nghiai bawk nen, thil dik lo eng emaw thleng a awm emaw ka ti hial. 

"In va han ngui hlawm êm êm..ti nge a ? " Ka ti ta thâwr a. 

Thana chuan, "In veng lam chu a kal kân che u a ni maw? In va vannei ve" a tih chuan ka bo hû mai. 

Ka hmela mak tihna vang ni maw..Sir Thianga chuan, "Nizan zan laiah khan kan khaw in zawng zawng deuhthaw an rawn sâwi a, a muta muthilh rual lohin mawle,. Tu tak ni ang maw kan lo tih kan lo tih hi " a ti ta a. Ka meng phâr nasa mai. 

"A ni ve tho maw? Ka in pawh an rawn sâwi tho alawm, dar 10 velah khan a nia" ka tih chuan an rawn hawi rual ṭhap. Mak an ti ve hle tih a lang. 

Thana chuan, "A va mak dawn ve aw. Tu phiangsen nge ni ang le? Mi pakhat chauh zawng a nih ka ring lo" a ti nghut a. 

Madam Sangi chuan, "Kei zawng ramhuai thiltih a nihte ka ring rum rum mai. Khatianga khaw chhunga in zawng zawng han hmaih loh tâk mai chu" a lo ti zung zung a. 

Sir Thianga chuan, "Ramhuai a nih chuan a chetdan a ho ve hle mai" tiin za lo zet hian a nui a. Kan nui zo ta vek mai. Kan boruak pawn ngai a awh leh ṭan ta e. Naupangho rawn kal pawh chuan chanchin dang sawi tur an hre lo reng reng, in sâwi chungchang ngawt chu a ni an sawi an sawi ni. Sawi uar tâwk an awm a, ṭhenkhat lo inla huaia fiah tum an awm thul. An lawmawm angreng. 

Class X-a class ka lak laiin Muansangzuali, uniform nena an school piah lawka zun ina a zung tur niawm tak hi ka va hmu fuh hlawl mai. Ka lungphû pawh a rang leh ṭan ta. A uniformte chu a tana ṭhui bîk emaw tih mai turin a inhmeh hliah hliah nia mawle..ka thil ngaihtuah mai mai chu leh! Mahse, amah vang chu ni maw nilêngin ka mood chu zuk nung sârh a mawle. Kan ban chuan an la bâng ve lo va, nghah ringawt kha awmzia a awm loh bakah ka tizak ang tih ka hlau deuh nen, muangchângin ka haw thla ta hnak hnak a. Ka in ka thlen chuan in chung aṭanga Terini leh a hmaa khawhar ina a kalpui tawh a ṭhiannute rawn chhuak nen kan intâwk chawt mai. A ṭhiannu chuan nêlawm deuh hian, "Sir, in bâng chiah law?" A lo ti var a. 

"A nih hi, in lêng a ni maw? In va fel ve" ka lo ti ve a. Terini chuan min melh rân tih ka hria, ka en ve duh hauh lo thung. Mahse, "Mate, hawh, Sangzuala inah hian thingpui zuk in ang. " Tih leh âw pawh ka pawh hma hmain ka in lam chu min pan khalh ta mai a. He nu thisen sânzia hi chu aw. Ka zui thla ve ta ngawt a. Kan luh rual rualin thingpui bêl a vuan nghal chat a, intineitu takin a lum nghal rak rak. Mateii chuan kan la ni emaw a ti dawn tih ka chiang. Ka mood nawm tehlul nen, He Terini ching cheng hian a rawn thlak danglam leh ta vek mai. Ka va haw tak. Pindanah luhsanin ka inthlak a. Ka tâwm reng dawn zawk e mawni ka ti deuh ut ut a, mahse, a ṭhiannu ka zah êm vangin ka chhuak phei ve leh hram. Mateii bulah ka mawng ka hûng a. 

"Tun lai hi i va reh ve" a lo ti leh var a. A ṭawng duh hi a lawmawm. Terini be hman miah lovin min be char char se a ṭha. 

"Ka tamna lamah chuan ka reh vak bik lo asin" ka ti a. Terini erawh gas bulah a ding ran thung. 

"A ni vêl ang. Tun lai chu kan hmel a ngui thei bêr bûr lutuk a, eng nge in lo inhau deuh em ni?" A ti ta pek a. Ka va chhang châk tehchiam lo tak. 

"Amah saw zawt la" zâi ralh pah chuan ka ti a. Terini chu min hnungchhawn zawnga a din avangin a hmel landan tur ka hrethiam lo. Lâwm lo viau mah se; pawi ti lo ber ber te zing ami ka ni awm e.

Thudang a sawi leh hmain, "Taka! Nizanah in in an sâwi ve em?" Ka ti ta thut a. 

A hmel landan danglam nghalin, "Sâwi ve chiang e, ka pa leh ka nau an tlanchhuak a, tumah an zu hmu bawk si lo. A mak tak tak a ni. Concrete building tih loh chu an sâwi vek an tih tak kha" a ti ta duah a. 

"A taimakthlak mang e" ka lo ti hluk a. A nui vak vak mai. 

Kawngka ka khar loh avangin leh hmachhawn zawnga ka ṭhut avangin Muansangzuali leh Heleni te rawn lang thut chu ka va hmu chiang kher mai. Ka tho uaih nghe nghe. Sangpuii chuan, "Sir,. E..ih.." a ti nawi nak mai, a chhan pawh Terini thingpui lo thli mêk a hmuh vang a ni. 

Kei chuan, "Aw..lo kal r'u, Sangpui,. Lo ṭhu r'u " ka lo ti sawk sawk a. An chhuah leh mai ka hlau takzet a ni. Terini mit tikham tur hrim hrim pawn ngaihsak huam ka duh tlat. Ṭi zetin ka ep ṭhutthlengah chuan an ṭhu a. Terini chuan thingpui a rawn dah a, ka bulah a rawn ṭhu nghal chat bawk. 

"Thingpui in duh ve em? " Ka tih chuan an lu an thing dun vat a. 

Terini meng thîp râm melh zauh pahin, "Apain, 'Zaninah lo kal rawh se' a tia. Chu chu hrilh che kan lo tum a" a ti sep a. 

"Ka lo kal ang a a ni mai lawm,. Thingpui tui tâwk min lo lum leh la aw.." ka ti deuh ngat a. Terini ner sak chu hmuh a va nuam tak. Sangpuii pawh chuan nui sen sen chungin, "Tehreng mai" a ti ve hmak. Kal mai tuma an din uaih lai chuan, "School naupang kan nih lai chuan zirtirtute hi biak pawh kan be ṭha ngam ngai lo, tunlai ṭhangthar ho thak tawhzia hi..Muansangzuali ngat phei chu a zatin i za tawh a nih kha mawle" Terini aw chang fek fawk avang chuan an ding leh dat a. Zâm hauh lo va Terini melh let ve sakin, "U Terin, i pawi ka sawi ka hre ngai lo va, mahse, min huatzia leh min ngaihtheih lohzia i tilang zing tawk tawh. I duhtâwkin min haw rawh, engahmah ka ngai bîk lo che" a ti hriam ve ta hraih mai le. 

Terini a ding zawk a, Sangpuii chu va keh a rual ta mai. Ka che ve ta phat. A kut chu ka phihthlaksak dâwrh a, "I va huaisar ve, ka in chhungah kut i thlak a maw? Tu nge i nih a? Nang hmeichhia hi?" Ka ti vawt raih a. Chiang takin ka melh bawk. Sangpuii chuan a sam a huih mam a. 

Terini chuan aw bengchheng zet hian, "Tu nge ka nih maw? I nupui tur mawle..i bialnu, i nupui hual ka nih hi, ka thlavâng aiin ani thlavang hi i hauh zawk a maw? I eng nge a nih a?" A ti tuar tuar a. Ka bêng ṭêp a ni. Hmeichhia kutthlak hi ka hreh êm a, ka insûm hram hram. Mateii chuan, "Te, insûm rawh. A zahthlak" a lo ti ve vat a. 

Ka la duhtawk lo. 

"Rinpui, hre rawh, nang leh keia inkar a tawp tawh ka tih kha. Chuan, ani hi ka eng nge tih i hre duh a maw? Ka bialnu hual a nih hi. Class xii a pass hunah kan inngaizawng dawn a ni" inringtawk takin ka ti nghet charh. An vai mai chuan an meng tâl tawp tawp a ni ber e. Ka pawisa lo. He Terini hi ka nun aṭanga paihchhuaha hriat fô pawh ka duh tawh lo. 

Nui lui hakin, "Ka en ang chu..i bialnu a ni nge ni lo chu..Muansangzual, hre rawh. Zaninah i nu ka vuak hlumtir dawn che" a ti hlawih hlawih a. A ṭawngkam hman duhdante hi aw. Hmeichhe rapthlak tak zawng a lo nih hi. 

"Sir, kan kal. Chuan, ani kha tilâwm rawh. Kei chu i nau leh i ṭhian ka ni. Ka ni reng bawk ang. Nih phawt u le" Muansangzuali chuan aw fiah fai zeta tiin Heleni a kai a, auh zui hman rual loha chakin an chhuak zui ta nghal a. A hnu lam kan boruak chu sawi zui tlak pawh a ni mang lo. Terini min ânkhum dan zawng zawng leh Pu Zawma te nupa rawn chhuk hial dante, Mateii'n a duh lo chung a hruai haw dante kha..engkim kha thil zahthlak leh tenawm a ni. Kha nu ka lo hnaiha hrechiang hmasa zet lo va ka lo ngaizawng ka inchhirzia hi aw..keimah leh keimah inhauh ka bâng dawn lo a nih hi. 

Zanriah eikhama thleng ka sil laiin ka phone a rawn ri ral ral a. Ka nu a nih ringin ka'n en vut a, number ringawt a ni. 

"Hello" ka tih chuan a reh leh daih, 'Hello' ka ti leh a. 

Mipa âw hian, "Zanin kha rawn kal a ngai leh lo vang aw. Ka fapa hi mi tenawm enkawl atan ka phal lo ve" a rawn ti ta mai. Ka sa phat..Pu Thara a ni si a maw?! 

"Eng nge a awmzia?" Ka tih chuan, "Ka fanu i lo ngaihzawn vang lekin remchâng i lo zawng mai mai a lo nia. Ka hre leh vek sia, ka fapa hi nanga hmanrua atan ka phal awkawng lo mai. Chuan, lo ngaithla la..ka fanu hi vawikhatmah hnaih chu sawi loh biak pawh lo be tawh suh ang che. I fa paitu thlauhthlaa nau tihtlâktir duh khawp zirtirtu ve lai si hi ka hmusit khawp mai che. Hrereng rawh" tih leh dah a rual ta mai. Kha ṭawngkam zet kha zawng..engtin chiah nge maw Lalrinpuii chu a lo zualko le..'I fa paitu thlauhthlaa nau tihtlâktir' tih thu mawlh kha. Za hauh lovin ka nui hawk hawk a, ka nui rei tial tial a, ka ṭah a chhuak ut ut ta mai. Mipa ka nih vangin ka ṭap lo mai mai zawk a ni. Ka boruak tawn tehhrep chuan ka lung a tihawi loh piahlamah keimah vanga pawisawilo hmeichhe naupangin a tuar tur kha vanduai ka inti in, Terini ka ngei luat vanga ṭawngkam ka lo duhthawh kha pawi ka ti ngawih ngawih. Ka âwm ka chum dáwp dawp a, "Mi mawlpa, i tuhrah i seng leh ta. Vanduaipa, i vanduai kumkhua dawn a nih hi" ka inti mawlh mawlh a. Ka melh ngai melh ngawt ngawtin ka ṭhu sawp nulh mai. Ka â hûih a, ka mang vek. Engkim a flop chu ka pawi tih ber pawh a ni lo. Muansangzuali'n kei min haw tawh tur ngawt chuan min vilh ngut ngut a ni ber. Chutaṭanga chiang taka ka hriatchhuah tak, pawm loh ka tum, mahse, pawm loh theih loh ni ta si chu, 'Ka thinlung zawng zawngin Muansangzuali hi ka ngaizawng a ni' tih hi..

Zial ka zu hnem hle tih ka hriatchhuah meuh chuan dar 11 a lo hnai kuar tawh. Zoa tal awm se, emaw Baby emaw Buangi tal..inbunruah hi mipa ten kan ching êm êm lo naa, tunah chuan ka tâwt takzet. A nat chhan ber sawi fak thei si lo hian ka na ngut ngut a, ka thin lah chu rim namên loin a rim bawk. Terini chu ka hmuh phakah awm se ka thehvir duh ang. Muthmun ka pan te chu ka pai khut khut nia! Engmah ka rui azeng pawh a ni si lo. 

Muthmuna rilru fim taka thil ka ngaihtuah hnuah chuan ka khi ta sak a. Tunah chuan tihtheih dang ka nei ta lo bawk a, A duh ang ngeiin Terini chu kan sawngbâwl ang e. Mahse, ka hmachhawn dan tur erawh a dang thung ang. 

Zirtawpni a ni hlauh a. Rilru ipik zualpui pawh ngaihtuah vak loh dan a awm deuh. Hriati pawh saw lamah eng tihtheih nei hek lo, Aizawl lam an refer ta nge nge a. A natna ang kha damdawi hmanga enkawl dam chi ni pawhin ka hre lo e a. Engpawhnise, dam takin rawn haw leh hrâm se ka duhsak takzet. Nula apumpa khatiang teh hrepa nat kha a duhdan a ni awm bik si lo. In sâwi chungchang pawh sawi rik a awm leh ta rih lo va. Tu emaw kai phur thiltih te pawh a lo ni mahna le. Kan office toilet-a ka zung zo, ka chhuak chiah chu Heleni nen kan inhmachhawn nghal a. Mittui tling pam hian min lo melh ngawt ngawt mai. Midang an awm hla deuh bawk a, "Helen,." Ka ti sup a. Sawi tur nei hmel a pu miau a ni. 

"Sir, a pawi êm mai. Ka ṭhiani chu a pain a vaw duk vek a, kal pawh a kal ṭha thei lo. U Terini khan Pi Diki bulah dâwt dâwt a lo hrilh a, a pain a awih vek sia, a vaw hrep ringawt mai a ni. School pawh a rawn kal theih loh phah.." a ti mawlh mawlh a, a mittui a hru nghal chawt chawt. Amah chawp chawp chuan ka lainat zo vek tawh. 

"Helen, an inah i lêng ngam em?" Ka ti vat a. A bu nghat. 

"Lunch break-ah thil ka pe che ang a, lo pe ru ta che..aw" ka ti sauh sauh a. A bu nghat nghat mai. Sir Biaktea a rawn lan avangin Heleni chu a inher nulh a, a kal zui ta daih. Sir lah chuan nui vur vur chungin, "Kan mit a va tleirawl ṭan ta ve" tiin min fiamzui hlak. Ka chhungril rihzia hi hre ngat se la zawng, "Zuk mu hahdam rawh" min tih ka ring. 

Kan in eipuar zawhah ṭhiante pawh nghak loin, "Phone ka'n hmang lawk" tih leh chhuah ka rual a. Heleni ka zawng ru nghal. An school bula tuizêmah amah chauhin a lo ṭhu a, a thiannu ber a kal si lo va, a khua a har ve khawp ang le. Ka pan phei ta ruak ruak a. A bula va din pahin, "Kha hei hi lo pe rawh aw. I duh leh nang pawn i chhiar ve dawn nia, phone a nei si lo va, khatia ka tih mai loh chuan" ka ti sawk sawk a. A la vat a, a kamiz hma iptêah a ak ta hmak. An class ami te an rawn lan avangin kan School lamah ka phei ta daih a. 

Kha lehkhaah khan thu tam ka ziak lo. He thu hi ka ziak. 

"Sangpui, ka tihpalh, min ngaidam rawh. Keimah vangin pawisawi loin i tawrh phah a. Keimah vang vek. Min ngaihdam theih loh pawn ka hrethiam che. Mahse, i pa hi thudik ka la hriattir dawn a, engtikah emaw chuan i hnenah inchhir ngawih ngawiha ngaihdam a dil hun ka la thlentir ang. Ka tiam a che. Tun aṭang chuan nâ i tawrh fô loh nan, ka hre ngai lo che a, ka la hmu ngai hek lo che. Mahse, Terini hmaa ka thusawi kha ka thinlung tak taka ka sawi a ni tih erawh min lo hriatsak dawn nia. Engkim avangin pawi ka ti. 

Sangzuala..

Tih thu kha..

Ka savatê khan engtin tak lo dawngsawng ang maw? Kha hmeichhia, riakmaw sava ang maia riang leh khawhar, a thisen zawmpui hnen aṭanga tawrhna dawng ṭhin, naupangtê ni chunga hmathlir lianpui nei, a nau neihchhun tana engpawh tih huam, tuboh leh dôlung inkara tlazep ni bawk si..hmeichhe naupang rethei tak kha..ka tan zawng 'Savatê' a ni kumkhua tawh ang le..

 Comment lam uar ve ang aw.. 😍