Thlarau Thuchah 3

THLARAU THUCHAH.. (3)

Ziaktu: Toni Râlte

Exam chawlh lai a ni bawk a tiin a naute chu an khaw lamah an hawng a. An in an sa tha ve bawk nen, a nuin a lo thlahlel bawk a. Azeli chu amah chauhin a awm ta ran mai. A khua a har deuh tih mai lohah chuan nuam tih lohna a nei hran lo. Mahnia awm hi chuan eirawngbawl te hi thatchhiat a awl bawk a, ani pawh cup noodles leh chaw thingte a ring kual vel mai mai. Thil a ei tam lem lo bawk a, a puarpui ve thei mai zel. Zanriah a ei kham hlawt tihin mitthi dar a ri val val mai a. Information centre atangin chhiat tawh thu an rawn puang nghal bawk. An in chung tlangvalin a rawn au a, a kal ve dawn leh dawn loh a zawt a. Tlaivar em chu a tuk hna kal leh ngai bawk si nen a zuam lo deuh a. Va lan hrim hrim erawh a tum. 

A insiam malh malh a. A puan bih tur a lak chhuah lai tak chuan choka lama bungbel chu a ri ta rum rum mai. Phawk zetin a va en vat. Engkim a ngai ang diakin a awm si. Puan chu a bih mawlh mawlh a, a bag a va la leh a. Kawngka chu a hawng dawn chiah tihin zawi leh fiah tak si hian, "Khawngaihin ka fanu saw chhanchhuak rawh" a hnunglam atang chuan a rawn ti ta a. A tawm châwih mai. Thaw hawk chungin a lehhawi a. Kha nu hmel khawngaihthlak zet kha a hmachhawn ta ran mai. 

A meng peih tâwk tâwk a ni ber e. "Tunah chuan ka hman lo" Azeli chuan a ti sap a. Chu nu chuan a mit a khap fak fak a. 

"Zaninah hian ka nunna hi ka chelh zo kherin ka ring lo.. Ka kal rualin ka fanu dinhmun a derthawng dawn a ni. Khawngaihin" a ti khur dat a. Khawngaihthla hi a la hliah hliah mai. Chutihlai tak chuan in chung tlangval chuan a rawn ko leh dût dût a. 

Azeli chuan a hmaa ngenngawl taka melh rengtu melh let ve chung chuan, "Ka nuamsam lo lutuk a, naktuk zanah kan kal mai dawn nia. Zanin chu min lo kalsan mai rawh" tiin a aulet ve a. Kawngka chu kharin a kalh khap a. Thutthlengah chuan a thu ta a. Chu nu pawh chu inthlahrun hmel zetin a thu ve a. 

"I la thi lo maw? " Azeli chuan a ti ta a. 

"Aw.. Mitthi tluk chu ka ni. Ka mar a la phu ve det det chauh a ni. Ka thlarau pawh a chhuak tawh hial anih hi.. Mahse, ka fanu avang sawn ka taksa saw ka la chhuahsan hlen thei thlawt lo a ni" a ti a. A aw chu a chauh hmel takzet. 

Azeli chuan, "Eng nge ka tih ang? " a lo ti a. 

"Civil Hospitalah kal la, ka thih hun nghak mek te lak atang sawn ka fanu hi min lak hransak rawh. Eng chhuanlam pawh siam mai rawh. Ka nau angin insawi mai rawh" a ti sawk sawk a. Azeli chu a lo thww hak ringawt. 

"Mahse, i fanu chu engvanga chhanchhuah ngai nge a nih?  Engkim min hrilh phawt teh" a ti ta nge nge a. A bangbo rih em a tin ni. Chu nu chuan hnuailam melh ran chungin, "Aw le.. Ka'n sawi ang e. Ka hming chu Tlansangi a ni a. Fahrah in atanga seilian ka ni. Ka nu leh pate ka hre lo. Kum 17 lek ka nih laiin fahrah ina awm ve tho Muanpuia nen kan lo inhmel duh ta a. Kan tleirawl chhuah thlengin fahrah inah chuan kan awm a ni. Thianghlim takin kan inngaizawng chho va, kan nulat tlangval chhuah hnuah pawh kan awmna hmunah chuan thawk zuiin hlim takin hun kan hmang thin. Kum 20 ka nih kumin kan innei ve ta nge nge a. Ani erawh kum 22  a ni. Fahrah inah chuan awm reng thei niin kan inhre ta lo va, chuta tang chuan chhuakin Aizawl veng pakhat tlabirh deuh hlekah mi in luahin kan khawsa ve ta a ni. Muanpuia chu mi taima tak a ni a, kan la naupangin kan la chak tha bawk a, inhlawhna tur pawh kan hmu thei hle nghe nghe. Kei erawh naupan lai atanga hrisel lo bawrhsawm ve tak ka nih avangin duh angin kan pa chu ka thlawp tha thei lo zawk a. Nau pawh vawi hnih lai ka chhiat nghe nghe a ni. 

Mahni tawka hlim leh nuamti takin kan nupa nun chu kan hmang ve zel a. Kan hausa lo naa kan inhmangaih em a, kan hlim ve khawp mai. Nau ka pai leh ta a. Chhiat leh kan hlauh em vangin hnathawh pawh kan pa chuan a phal tawh lo va, in lamah in chhung sekrek khawih bak ka ti ta meuh lo. Ka pai tluang ve ta khawp mai a, kan inentir zing bawk nen. Tichuan,  neih hun pangngaiah nau chu ka nei ve thei ta a. Mahse, Ka hriselna a ngaihtuahawm em vangin Doctor chuan fa dang pai a phal ta lo va. Ka insiam zui ta nghal a ni. Kan fanu chu Lalhmangaihzuali a ni a. Kan hlimna leh kan damchhan a ni. 

Kum 4 anihin school kan luhtir ve a. Kan duat in kan neihchhun a ni bawk a. Kan phak tawkin kan ngaihsak ve khawp mai. Rual awtin kan siam bik lo tihtheih a ni. Amah a hmel thain a duhawm si a, a pa phei hi chuan a duat sual ang tih hlauhthawnawm khawp a ni. Tichuan, a tawi zawngin sawi ta mai ila. Bawihteii pawh a lo lian chho ve zel a. Nikum hmasa August thlaah khan kan pa chuan inhlawhna tha tak a hmu leh a, phur takin a chhuak a. Khata a chhuak ka thlir liam kha a dam lai ka hmuh hnuhnun ber a lo ni reng mai. A chanchin ka hriat leh hmasak ber chu an kawng laih laiin an chhak kawng ko lei chu a min thut a, lei min chuan kan pa a delh a, an hmuh leh meuh chuan a lo thi tawh tih chu a ni ta. Ka â mai dawnin ka hria. Tah pawh ka tap thei lo. Bawihteii lahin a pa nunna nei tawh lo tih hriat zeta mu reng chu a ko a ko mai a. Thenrual te an fel a, a sarhu lai chuan khawharna pawh kan hrechang lo lek lek. Mahse, thla khat a liam a, thenrual an kiam hret hret a, kan nufa chauha kan khum zau puia kan han mu dun ral zel chu ka fanu hriat lohin ka tahpui ta fo mai. Kan pa ka ngai a, Pathian ka dem hial thin. Pa tam tak an awm laia kan la mamawh ngawih ngawih min laksak avang chuan.. Ani kha kan innghahna awmchhun a ni asin le.. 

Kan sum khawlsa pawh kan hmang lo thei ta si lo va, kan hmang ral ve zel a. Kei lah hna hrâm thawk chi ka ni mang si lo. Kan in luahna te thurawn angin chawhmeh kharchhawngin kan veng chhungah ka zuar ve ta a. A zia ta phian mai. Mi ten min lo khawngaih ve bawk a. Mahse, kan pa ka ngaihna chuan englaimahin min kiansan ngai lo. Bawihteii pawh hian a ngai ve ngang aniang, a tawngvaih changte hian a pa hming a lam fô, mittui tla chungin ka lo thlir thin. Tihian, ka theihtawp chhuahin ka fanu hi lehkha ka thiamtir ve anga, nakinah pasal chhia tha te a neih ve hunah chuan Pathianin ka nunna pawh min laksak tawh mai rawh se tiin. Dam thlakhlelhna ka nei tawh lo nain dam tul tihna erawh ka fanu vangin ka nei thung. 

Vanduaina hian min duh bik aniang e. Nikum kum tawp lam khan ka dar na reng leh ka chaw helh reng te bakah awm nuam lo deuha ka awm leh fo avangin ka inentir ve a. Damdawi min chawh anga, ka ei anga ka tha ve leh mai ang chu tia ka ngaihtuah laiin Doctor te chuan an lo ngai serious ta riau a. Min tihlauthawng lek lek. Biopsy la turin min ti ta a. Ka la hrethiam vak lo. Result ka han lam ni pawh chuan ka chawhmeh zawrh tur pawh ka kharchhawna thin bul lawka dawr pakhatah ka dah sa nghe nghe. Result lam zawha zawrh leh nghal turin. Tichuan, ka result chu ka va lam ta a. Ka thu hriat chuan min thawng lutuk a, ka tlu lek lek hial a ni. Chuap cancer ka lo vei reng a nih chu!  Doctor lah chuan kan chhungkaw dinhmun hre miah lo vin chemo pawh khai lo law law tur leh phai lama refer ngaia min ngaih loh thu a sawi a. A chhan chu enkawl in awmzia vak ka nei tawh dawn lo tihna a nih chu. Ka heh ka pet fan fan a, ka mittui a luang ta hial a. "Ka pu, ka fanu nen chiah kan awm a. Dam theihna chance ka nei tawh miah lo maw? " ka ti ta tawp a. Min en vang vang a, a mitmenga min khawngaihna kha ka hai bik hauh lo. 

"A va pawi em ve aw.. Ngawi rawh, lungngai suh. Ka theihtawp ka chhuah dawn nia. In lamah ka sawi ang chiahin lo inenkawl la, i taksa a fit that a ngai. Heng damdawi hi a hun takah lo ei chat chat la, i rilruin cancer kha hneh tum tlat bawk la, i dam leh ang tih chu ka tiam thei lo che. Mahse, Pathian kan nei alawm tiraw" tiin kha Doctor khan min hrilh a ni. A thusawi kha ka tan chuan chakna leh chona tha tak a ni ta a. Nu mawlmang tak ka ni a. Cancer veite chu reilote hnua thi mai turin ka ngai thin. Mahse, ka fanu tan ka hmachhawn a ngai tih ka hria a. Ka dam hlen dawn lo anih pawhin rei tak chu dam hram ka tum ve tawp mai a ni. 

Doctor thurawn angin damdawi chu tha takin ka ei ta a. Ka fanu eraeh engmah ka hrilh duh lo. Kan in chungnu erawh ka hrilh. Min khawngaih ve khawpin ka hria. Ka in luah man pawh min tihhniamsak nghe nghe. Ka lawm khawp mai. Mahse, kum a lo thar a. Nilenga chawhmeh zuara vah kual reng chu taksain a lo ngeih reng thei bik lo nen ka natna chu a zual ta tial tial a. Damdawi erawh ka nghei ngai lo. Chemo khai ve te chu duh mah ila, ka khai chhungin tuin nge ka fanu lo enkawl ang? A man a tam lulai em em bawk si. A na a chhuah chuan nachhawkna ka hmawm leh mai zel a. Cancer ka ni tih hi zana kan mut hnuah bak ka ngaihtuah ngai meuh lo. Ka rilru khan min kaihruai thui viau nain ka taksa tlin tawk aia tam hna ka thawk miau si a. Taksa chuan a tlin reng thei ta bik lo a ni. 

Tichuan, kar hnih liam taah khan ka na a rawn chhuak leh a, nachhwwkna ka hmawm mawlh mawlh pawn a chhawk thei der lo mai. Ka mangang ve ta deuh a, in chungte ka kohtir ta a. Tichuan, damdawiinah min dah lut ta a ni. Ka fanu pawh kum 13 lai a nih ve tawh avangin thil chinchang a hre ve nual tawh a. Ka bulah a tâp chawt mai. Mahse, ka taksa a lo chhe nasa tawh mai a. Ka thil ei apiang ka luak chhuak zel bawk nen, engmah ka eiin ka in hleithei ta lo va. Drip min khaisak chu a ni deuh mai. Ka zun siak a ngai thul, thisen pawh unit 4 zet min pe hman a ni. Ka rawih tial tial a. Ka mumangah kan pa ka hmu chamchi bawk. Min lo hruai tumin a rawn hnai thin. Mahse, ka fanu avangin ka lo hnar leh thin. 

Zan khat chu ka taksa chu a buai zual a, ka mar an hmu ta lo. Ka thlarau pawh a chhuak ta hial a. Chutah chuan a ni khawvel chhuahsan min tihreh lehzual tur thil ka hriat tak ni. Ka fanu chungchang sawiin kan in luahna pa leh a makpa an titi a. Kan pa nen fahrah in atanga seilian kan nihnaah chhungkhat tumah kan nei lo tih an hre ve kar a. Bawihteii chu an tuamhlawm tur a nih thu an sawi a, ka lawm hman viau, mahse, an makpa chuan, "Nimin piah lawk khan kan thenawmah punjabi pakhat a rawn thleng a, kan han inkawm chian chuan phai lama hnathawk tur a zawn thu a sawi a, hmeichhe tleirawl lam a melh thu te, a hlauhawm loh thu te a sawi tak asin. Hetia insengsoa enkawl ai chuan chu pa kutah chuan dah ta mai zawk ula in tan pawh a thawventhlak zawk ang" a ti ta a. Kan in chungpa (Pu Hmaa)  chuan, "A va remchang teh hlauh ve. Chu pa chu rawn be chiang la.. Hlawkna tel tur te a awm phei chuan a tihzia viau ang. Mi dang bulah erawh a nuteii ten an rawn la kan ti mai ang. Tuman fahrah in atana seilian an ni tih an hre ve vak lo va, ngaihthat lohna an nei lo vang" a ti ta mai a. Ka hlauthawng ta lutuk chu ka taksa ka chhuahsan hlen thei ta lo. 

Tichuan, a tuk zanah chu vaipa te nen chuan an sawiho leh ta a. Ka fanu chu cheng 30000 -a hralh turin an inremsiam ta a ni. Ka na vawng vawng mai. Awmngaihna reng ka hre ta lo. Ka taksa lah a mu reng a, chakna reng a nei tawh si lo. Mangang taka ka awm laiin Pu Sanglawma nen khan kan intawng fuh ta hlauh a. Nangmah hi min kawhhmuh ta a ni.. Khawngaihtakin min pui rawh aw" Pi Tlansangi chuan a bianga mittui luang chungin a ti ta mawlh mawlh a. Azeli a insut faih. A hriat loh karin a mittui a lo tla ve reng mai. 

"Ka theihtawp ka chhuah ang. Anih leh i fanu chu la chhuak ta ila, tu nge enkawl ang?  " a ti a. 

"Ka seilenna hmun kha chu tunah a awm tawh lo va, mahse, home pangngai deuhah min dahsak thei la ka duh a ni" a ti a. 

"Keiman ka lo enkawl mai dawn em ni?  Mahse, ka hausa miah lo thung a" Azeli chuan a ti a. 

"Ka phut miah lo. Ka lawm lutuk. Ka tibuai si che a. Hmun him taka a awm chuan ka lungawi.. Tunah chuan khawngaihin ka fanu chu min va chhanchhuahsak phawt rawh" Pi Tlansangi chuan a ti ta a. Azeli pawh a insiam sawk sawk a. Hmanhmawh takin a chhuak zui ta nghal a. 

Hospital a va thlen chuan pi Tlansangi chu an lo hual taih a. A thaw chiah an lo en a ni tawh mai e. Doctor te tan pawh tihngaihna tak a awm tawh lo. A nu kut vuana hmeichhe naupang tap faih faih a hmuh chuan a nghing dawt. A hmel tha reuh si, a lainat ngawih ngawih mai. Pi Tlansangi bula a din ve atanga 2 minute velah Pi Tlansangi chu a rawn thaw kâwk a. A thaw chu a tawp zui ta nghal a. Mak takin a ruang chu hmuh a hrehawm loh. A dam lai ai khan a lang tha daih zawk emaw tih tur a ni. Ruang an sawngbawl chhung chuan Hmangaihzuali chu a tap hliam hliam a, "Anu.. Anu' tiin.. AZeli pawh ri si lo vin a tap fap fap mai. An in lamah a zui ve zel a. A tu amah chuan an ngaijsak lem lo. An la buai deuh bawk a. Thil tih dan tur a ngaihtuah lawk diam tawh bawk a. Inbumna hmanga hma a lak mai loh chuan rinhlelh a kai a hlau si a. A huphurh ru viau mai. Mahse, a bul maia pi Tlansangi khan a uap reng niin a hria a. Hmangaihzuali avang pawhin chu thil chu a tih ngei a ngai a ni. 

Thalai te pawh an rawn lut a, in chu an singsa nak nak a. Azeli chu ruang bulah a chetla ve zel. Hmangaihzuali erawh in chung nuin a buaipui avangin a la ngaihven duh rih lem lo. In chhung khata thalai leh thalai lem lo deuhte pawh an thut fel hnuah an zai ta a. Hla hnih thum vel an sak hnuah in chung pa chu dingin a thihdan te chu a sawi a. Chumi hnu hla pathum vel bawk an sak hnuah Azeli chu khur der der chungin a ding chhuak ve ta a. Mipui hmaah a la ding ngai lo va, a zâm khawp mai. 

"Aw le, hei zaninah vanduaina rapthlak tak mai kan tawk ta a. Min hre kher lo mai thei a. Kei hi Thansangzeli ka ni a, tuna boral ta U Tlansangi hi ka û a ni. Kar hmasa mai khan unau kan ni tih ka hrechhuak a, rei tak chhung ka zawng tawh a ni. Ka pa khan a thih dawnin lehkha a lo hnutchhiah hlauh mai a, chuta tanga ka u pawh hi hre thei ka ni a. Kan nu thuhmun lo mah se, ka unau neihchhun a nih vangin zawn chhuah ngei ka tum a. Mahse, hei ka tlai ta chu a nih hi. A dam lai hmel erawh ka hmu hman ta hram a. (A hnuk a ulh vangin a ngawi vang vang a)  mahse, fanu min hnutchhiah a. Ka u khan rethei takin pa tel lo vin a fanu a lo enkawl tawh a. Zaninah hian khawtlang hruaitu te pawh in awm ka ring a. Ka unaunu fanu hi ka u laka ka tihtheih sang ber anih vangin enkawl ka duh a. Min hriatpui ula ka duh a ni… 

Chuan, ka u thihna avanga he lai hmuna lo pungkhawm zanwg zawngte in zavai chungah ka lawm e" A ti ta dap dap a. Pi Tlansangi thlaruain a awmpui tlat avangin a rin aia thain a sawi thei chu a lawm hle. In chung pa leh a makpa meng ráng chu a hmu reng, an inmelh tawn zak zak tih pawh. Eng pawh tih tum se a theihtawp phak bak anih chuan police pun mai a tum a ni. 

A tlaivar ve ta thak a. Hmangaihzuali chu a malchungah a muhil sâk sâk a. Anu in a hmangaihzia a hriat hunah chuan a nu a la ngai lehzual ngawt ang le.. A tukah ruang vui anih thlengin a awm ve ta ngat ngat. Ruang phum zawh mi reh laiin Hmangaihzuali hruaii an in lamah ava intifai ve lawk a. Hmangaihzuali lah in a lo ngaina phian a, a tihzia a ti hle. 

Tlaiah an va phei leh a. An lo thu khawm liai mai. Pu Hmaa te chhungkua nen an awm ho takah chuan, "Hmangaihzuali nuteii chu i ni tak tak maw?  Khawi khua nge in nih le? " a tawngkam chu a dengkhawng deuh mah mah. 

"Aw Zodai khua kan nia. Ka pa chuan min boralsanna a rei ve tawh. Ka nuteii te bulah ka khawsa ve a, ka nu chuan pasal dang a nei leh tawh a… " tiin a sawi ta hmiah. A nute a biak lawk pawh a la ngai dawn niin a hria. Mahse, thui tak an thlen ngam a ring chiah lo. 

"Aw a that chu. Tun laiah naupang rukbo te hi a lar em a, ka fimkhur mai mai mawle" Pu Hmaa chuan a lo ti ve leh mai a. Mi dang an rawn lan tak avangin an ngawi ta rih a. 

Pi Tlansangi thih atanga kar khat dawn chu an inah a chambang tih theih a ni. Pu Hmaa te chuan an enthla ru reng mai si a. Engtin chiah nge a fanu chu in atanga a lak chhuah ang tih a ngaihtuah fô!  Hawnpui ta se, rawn umzuiin enthla ta si se, an chhungkua te chhui bawk se la.. Buaina a la tawk dawn tih a hai lo. A rilru a siamfel a. Police station a pan ta a ni. 

Officer chuan a lo dawngsawng tha viau naa, thlarau a hmuh thu a sawi atang chuan a ner nghal nung mai. He nula hi a â deuh a ni maw tih melh hian a melh a. Azeli pawn a hai lo. Mahse,  a sawi zawm zel tho. A tawpah, "Nula, thlarau tih vel chu kan buaipui hman lo a ni. Min hrethiam teh" a ti ta hmak a. Azeli chu a chhing sawk, "Aw in rin ka ring lo reng a ni. Fiahna ka nei tlat si lo va, mahse ka pu, ka lo kal chhan ber erawh min ngaihtuahsak hram teh. A fanu saw khawngaihin venhimsak rawh" a ti ta a. 

"Eng nge ti tura min duh? " a ti ve ta hram a. 

"Ka pu, a fanu saw hmun himah khawngaih takin dah rawh u. Fa atana la duh mi tha tak pawh an lo awm maithei asin. Ka sawi tawh ang khan an inchung ten an enkawl chuan an tum dan ka sawi tawh kha. In awih loh chuan vaipa pawh a zawn chhuah theih ang ka ring" a ti ta mawlh mawlh a. Police pawh chu a bu ta nghat nghat a. Police kuta a hlan fel tak hnuah chuan ngaihngam takin a haw ve ta a ni. 

Police te pawn hma la nghalin vanneihthlak takin Aizawl mihlun, Pa Hausa tak Pu Chungnunga'n a fa a tan a la ta. Doctor leh police te hriatpuina thlapin an inla fel ta a. Azeli pawh a thla amuang ta. Hmangaihzuali, a in thara a hruailuh a nih zanah chuan Pi Tlansangi chu a mang lamah lo inlar lehin, mawi em ema nui chungin, "Duhsakna tam tak ka hlan a che. Nangmah vangin thlamuang takin a pa bulah ka kal ve thei ta.. Ka lawm e" a ti a. A thih lai ang hmel pu tawh lo vin a hmel chu a èng phèt mai a. Hmuh a nuam takzet. A zeli pawh tui takin a muhil zui ta sák sák a.